TẮC HẠ
稷下
Tắc Hạ 稷下là một địa danh thời cổ, khu vực phụ cận Tắc Môn 稷门của đô thành Lâm Tri 临淄 nước Tề thời Chiến Quốc, nay là
phía tây bắc khu Lâm Tri 临淄Tri Bác 淄博tỉnh Sơn Đông 山东.
Tề Tuyên Vương 齐宣王kế tục tổ phụ Hoàn Công 桓公, phụ thân Uy Vương 威王 đã xây dựng mở rộng Học cung 学宮tại nơi đây, chiêu mộ rộng rãi kẻ sĩ du thuyết văn học lên đến cả mấy ngàn người, nhậm mệnh họ giảng học nghị luận, đồng thời ban cho 76 người như Thuần Vu Khôn 淳于髡, Trâu Diễn 邹衍, Điền Biền 田骈, Tiếp Dư 接予, Thận Đáo 慎到, Tống Hình 宋鉶 , Doãn Văn 尹文, Hoàn Uyên 环渊, Điền Ba 田巴, Lỗ Trọng Liên 鲁仲连và Tuân Huống 荀况làm Thượng đại phu 上大夫. Do vị trí của Học cung gần dưới chân Tắc Sơn 稷山, cho nên những học giả này được gọi là “Tắc Hạ học sĩ” 稷.下学士 Nhân vì Học cung tập hợp “bách gia chi học” 百家之学 như Đạo 道, Pháp 法, Nho 儒, Danh 名, Binh 兵, Nông 农, Âm Dương 阴阳, là trung tâm tập hợp các học phái, dần dần hình thành học phái có khuynh hướng nhất định, được xưng là “Tắc Hạ học phái” 稷下学派, “Tắc Hạ học” 稷下学, trong đó tư tưởng Hoàng Lão 黄老chiếm địa vị chủ đạo. Từ sau Tề Tương Vương 齐襄王, Học cung dần suy vi.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/4/2025
Nguồn
TRUNG QUÔC CỔ ĐẠI VĂN HOÁ THƯỜNG
THỨC TỪ ĐIỂN
中国古代文化常识辞典
Thương vụ ấn thư quán từ thư
nghiên cứu trung tâm, 2024