桂殿秋
高桂魄
掛天空
模糊玉兔坐寒宮
年年搗藥恭仙女
虛度韶華歲月窮
QUẾ ĐIỆN THU
Cao quế phách
Quải thiên không
Mô hồ ngọc thố toạ Hàn cung
Niên niên đảo dược cung tiên nữ
Hư độ thiều hoa tuế nguyệt cùng
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/01/2025
Quế phách 桂魄: Theo truyền thuyết cổ đại,
trên cung trăng có cây quế nên “quế phách” là biệt xưng của mặt trăng.
Trong Dậu dương tạp trở 酉陽雜俎có ghi:
Nguyệt
trung hữu quế, cao ngũ bách trượng, hạ hữu nhất nhân thướng chước chi, thụ sang
tuỳ hợp.
月中有桂, 高五百丈, 下有一人常斫之, 樹創隨合.
(Trong mặt trăng có
cây quế, cao năm trăm trượng, bên dưới cây có một người thường đốn nó, vết
thương của cây theo nhát búa rút ra liền lành lại)
Ở lời chú trong Thượng
thư 尚書 có nói, trên mặt trăng nơi mà không có ánh
sáng thì gọi là “phách” 魄.
Ngày trước đối với mặt trăng, phần
sáng gọi là “minh” 明, phần không
có ánh sáng gọi là “phách” 魄.
Sau mùng một, “nguyệt minh” 月明dần
tăng, “nguyệt phách” 月魄 dần giảm
cho nên gọi là “tử phách” 死魄. Ngược lại, sau ngày rằm, “nguyệt minh” 月明
dần giảm, “nguyệt phách” 月魄dần sinh,
cho nên gọi là “sinh phách” 生魄.
Ngọc
thố 玉兔: thỏ
ngọc. Theo truyển thuyết thần thoại, thỏ ngọc sồng trên cung trăng. Và theo
truyền thuyết dân gian Trung Quốc, thỏ ngọc làm bạn với Hằng Nga và chuyên việc giã thuốc trường sinh bất lão.
Hàn
cung 寒宮: tức
Quảng Hàn cung 廣寒宮, cũng gọi
là Thiềm cung 蟾宮, Nguyệt
cung 月宮, những biệt xưng của mặt
trăng trong thần thoại cổ đại Trung Quốc. Trong Quảng Hàn cung có Hằng Nga và
thỏ ngọc.
Thiều hoa 韶華: chỉ những năm tháng tươi đẹp, cũng được dùng để chỉ tuổi thanh xuân.