KHANG HI TỰ ĐIỂN
康煕字典
Là tự thư, do nhóm Trương Ngọc
Thư 张玉书, Trần Đình Kính 陈廷敬đời Thanh phụng chiếu biên soạn.
Ấn hành năm Khang Hi 康煕thứ 55 (năm
1716), tổng cộng 42 quyển, hình thành trên cơ sở tăng giảm từ các bộ “Tự hối”
字汇của Mai Ưng Tộ 梅膺祚, “Chính tự thông” 正字通của Trương Tự Liệt 张自烈đời Minh.
Toàn thư thu thập 47.035 chữ (đời nay
có người thống kê thực tế là 47.043 chữ), phân làm 12 tập 214 bộ, cùng với “bổ
di” 补遗, “khảo bị” 备考tổng cộng thu thập 49.003 đơn tự,
là bộ tự điển thu thập chữ cổ Trung Quốc nhiều nhất. Phàm những chữ ít thấy, những chữ lạ trong các tự thư, vận
thư, kinh sử tử tập cổ đại mà các tự thư khác không thu thập, đều có thể tra được
trong bộ này.
Thể lệ của bộ sách này rất nghiêm cẩn, phạm vi thu thập chữ rất rộng, phồn giản thoả đáng, có tính thực dụng tương đối cao, lại nhân vì ngự sắc tu soạn, cho nên sau khi ra đời đã có ảnh hưởng rất lớn, lưu hành rất rộng, đến nay vẫn không mất đi giá trị là một loại sách công cụ ngữ văn. Nhưng do bởi hoàn thành từ nhiều người, nên tiêu chuẩn về phương diện thiết âm, thích nghĩa là bất nhất, sơ sót và sai nhầm cũng tương đối nhiều. “Tự điển khảo chứng” 字典考证của Vương Dẫn Chi 王引之đời Thanh, “Khang Hi tự điển khảo dị chính ngộ” 康煕自典考异正误của Độ Bộ Ôn 渡部温người Nhật, “Khang Hi tự điển âm độc đính ngộ” 康煕字典音读订误của Vương Lực 王力đều có bổ chính.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 03/12/2024
Nguồn
TRUNG QUÔC CỔ ĐẠI VĂN HOÁ THƯỜNG
THỨC TỪ ĐIỂN
中国古代文化常识辞典
Thương vụ ấn thư quán từ thư
nghiên cứu trung tâm, 2024