少年遊
少年遊子
春暉難報
前日復登程
而今回想
搴帷拜母
心痛不離形
母愛月光流滿地
長夜到天明
北室萱花時已謝
階苔綠
不忘情
THIẾU NIÊN DU
Thiếu niên du tử
Xuân huy nan báo
Tiền nhật phục
đăng trình
Nhi kim hồi tưởng
“Khiên duy bái mẫu”
Tâm thống bất li hình
Mẫu ái nguyệt
quang lưu mãn địa
Trường dạ đáo
thiên minh
Bắc thất huyên hoa
thời dĩ tạ
Giai đài lục
Bất vong tình
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 28/9/2024
Xuân huy nan báo 春暉難報: Điển xuất từ bài “Du tử ngâm 遊子吟” của Mạnh Giao 孟郊 đời Đường:
Từ mẫu thủ trung
tuyến
Du tử thân thượng
y
Lâm hành mật mật
phùng
Ý khủng trì trì
quy
Thuỳ ngôn thốn thảo
tâm
Báo đắc tam xuân
huy
慈母手中線
遊子身上衣
臨行密密縫
意恐遲遲歸
誰言寸草心
報得三春暉
Sợi chỉ trong tay mẹ
May thành chiếc áo trên người của
con
Lúc con sắp đi xa, mẹ cặm cụi
may thật chắc
Ý sợ là con chưa về mà áo đã
rách
Ai bảo rằng, lòng hiếu thảo của
con cái nhỏ bé như tấc cỏ
Có thể báo đáp được tình mẹ như
ánh sáng của ba tháng xuân
Khiên duy bái mẫu 搴帷拜母: Điển xuất từ bài “Biệt lão
mẫu” 別老母
(Từ biệt mẹ già) của
Hoàng Cảnh Nhân 黄景仁đời
Thanh.
搴帷拜母河梁去
白发愁看泪眼枯
惨惨柴门风雪夜
此时有子不如无
Khiên duy bái mẫu
Hà Lương khứ
Bạch phát sầu khan
lệ nhãn khô
Thảm thảm sài môn
phong tuyết dạ
Thử thời hữu tử bất
như vô
Vén rèm lạy từ biệt mẹ già để đi
đến Hà Lương
Nhìn mái đầu bạc trắng của mẹ mà
lòng đau như cắt, muốn khóc nhưng không còn nước mắt
Lên đường đi xa trong đêm gió
mưa tuyết đổ này, không được ở bên cạnh mẹ để đóng cánh cửa sài
Nỗi buồn thương tràn ngập, cất
tiếng than, lúc này có con mà cũng như không.
https://www.baike.com/wikiid/8943077285769134506?view_id=xr4spxxbc0000
Bắc
thất 北室: Căn phòng ở bắc đường, nơi phụ
nữ cư trú.
Huyên hoa 萱花:
Hoa huyên. “Huyên” tức cỏ
huyên (諼, 谖, 萱) Biệt
danh của cỏ huyên rất nhiều, như: kim châm金针,
vong ưu thảo 忘忧草,
nghi nam thảo 宜男草,
liệu sầu 疗愁,
tử huyên 紫萱 , lộc tiễn 鹿箭,
hoàng hoa thái 黄花菜 ....
Ta gọi loại hoa này là “hoa hiên”. Theo truyền thuyết cỏ huyên là loại cỏ khiến
người ta có thể quên đi lo âu phiền muộn. Trong Hán văn, 萱草 cũng
được viết là 谖草, 谖 (huyên) có nghĩa là
“quên”. Ghi chép sớm nhất về cỏ huyên được thấy ở bài thơ Bá hề 伯兮phần Vệ phong 卫风
trong Kinh thi. Bối 背ở đây có
nghĩa là bắc đường 北堂tức
nhà phía bắc. Bắc đường đại biểu cho mẹ. Do vì cỏ huyên là loại cỏ có thể làm
cho người ta quên đi ưu sầu, nên thời cổ, khi người con chuẩn bị đi xa, thường
trồng cỏ huyên ở nhà phía bắc, hi vọng mẹ sẽ giảm bớt nỗi nhớ thương, quên đi
ưu sầu.
Trong Thi kinh – Vệ phong – Bá
hề 詩經 - 衛風 - 伯兮có
câu:
Yên đắc huyên thảo
Ngôn thụ chi bối.
焉得諼草
言樹之背
(Làm sao có được cây cỏ huyên
Trồng nó ở nhà phía bắc)
Tạ 謝: héo úa.
Tạm dịch
Thiếu niên du tử
Làm sao có thể báo đáp được ánh
sáng mùa xuân
Ngày trước lúc lên đường
Nay nhớ lại
“Vén rèm từ biệt mẹ già”
Nỗi buồn đau không rời xa
Tình yêu thương của mẹ như ánh
trăng tràn đầy mặt đất
Chiếu sáng suốt đêm cho đến sáng
hôm sau
Nơi chái nhà phía bắc cỏ huyên
giờ héo úa
Thềm đã xanh rêu
Tình yêu thương của mẹ không bao
giờ quên được