“PHI TIỀN” LÀ LOẠI TIỀN NHƯ THẾ NÀO
Vào thời
cổ, trong việc giao dịch mua bán ngoài bạc ra, đa phần dùng tiền đồng để giao dịch.
Hai bên mua và bán, một tay giao tiền, một tay giao hàng, tiền đương nhiên là
không thể bay được. Nhưng trung kì thời Đường, xuất hiện loại “phi tiền” 飞钱, nó chỉ loại tiền biết bay chăng?
Ở đây bắt
đầu nói từ mậu dịch cổ đại. Ban đầu phạm vi mậu dịch không rộng lớn, về sau
theo sự sản sinh và hoạt động mậu dịch ngày càng phát triển, giữa những khu vực
khác nhau cũng thường phát sinh mậu dịch. Còn bên trả tiền mang theo một số lượng
lớn tiền thì không tiện lợi, thế là sản sinh nghiệp vụ một loại gọi là “phi tiền”,
nó một hình thức đem số bạc nhập vào cơ cấu tín dụng do nhà nước hoặc tư nhân
quản lí để đổi lấy chứng nhận, sau đó đến nơi phát sinh giao dịch dùng chứng nhận
đó để giao dịch.
Trong
nghiệp vụ này, tiền tuy tồn ở nơi này, nhưng lại có thể mua thương phẩm và hàng
hoá ở nơi kia, nhân đó nó được gọi là “phi tiền”.
Phi tiền
bắt đầu từ những năm đầu niên hiệu Nguyên Hoà 元和đời
Đường Hiến Tông 唐宪宗, có hai hình thức:
-Một là
do nhà nước quản lí, thương nhân tại kinh thành đem tiền giao cho chư quân, chư
sứ hoặc chư đạo được thiết lập ở “Tiến tấu viện” 进奏院tại
kinh thành, đem chứng từ đến một địa phương khác được chỉ định để lấy tiền.
-Hai là
do tư nhân quản lí, đại thương nhân tại các đạo hoặc thành thị chủ yếu có liên
hệ hoặc giao dịch qua lại, thay nhà nước “tiện hoán” 便換 để kiếm lời.
Phương thức trao đổi dùng “phi tiền” này sau khi khởi đầu vào đời Đường, được Bắc Tống làm theo. Năm Khai Bảo 开宝 thứ 3 triều Tống (năm 971), phủ quan tại Khai Phong 开封thiết lập cơ cấu hoán đổi “Tiện tiền vụ” 便钱务do nhà nước quản lí, trực tiếp xử lí việc gởi tiền ở nơi khác.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 09/9/2024
Nguyên tác Trung văn
Trong quyển
THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN
趣味文化知识大全
Thanh Thạch 青石 biên
soạn
Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã,
2013