BẠCH ĐẦU NHƯ TÂN
白头如新
Giải thích: Bạch đầu: tóc đã bạc. Tân: mới.
Ví tuy cũ nhưng như mới quen biết nhau. Hình dung tương tri không sâu
Xuất xứ: Hán . Tư Mã Thiên 司马迁: Sử kí – Lỗ Trọng Liên Trâu Dương liệt truyện 史记 - 鲁仲连邹阳列传.
Trâu
Dương 邹阳là
văn học gia đời Hán. Lúc đầu ông làm việc cho Ngô Vương Lưu Tị 吴王刘濞, sau Lưu Tị mật mưu phản Hán,
Trâu Dương viết “Thướng Ngô Vương thư” 上吴王书khuyên can nhưng vô hiệu, bèn rời
Lưu Tị đến với Lương Hiếu Vương 梁孝王. Chẳng bao lâu, Trâu Dương lại bị người ta vu hãm, Lương Hiếu
Vương bắt giam vào ngục, chuẩn bị xử tử. Trâu Dương vô cùng đau khổ và kích phẫn,
thế là trong ngục viết cho Lương Hiếu Vương một bức thư, bày tỏ những oan khúc
của mình.
Trong
thư ông viết rằng:
Kinh
Kha 荆轲quên
đi cái chết, vì thái tử Đan 丹nước Yên mà đi hành thích Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇, nhưng thái tử Đan có một dạo
hoài nghi ông sợ chết, không dám lập tức hành động. Biện Hoà卞和dâng ngọc lên Sở Vương 楚王, nhưng Sở Vương lại nói ông phạm
tội khi quân, hạ lệnh chặt đôi chân của ông. Lí Tư 李斯dốc hết sức trung thành phò tá Tần
Thuỷ Hoàng, khiến Tần thống nhất được thiên hạ, kết quả lại gặp phải sự sát hại
của Tần Nhị Thế 秦二世.
Trâu
Dương sau khi nêu những ví đụ đó, đã rút ra kết luận:
Bạch đầu như tân, khuynh cái như
cố.
白头如新, 傾盖如故
(Đến lúc
đầu đã bạc mà vẫn không thân nhau cứ như ngày đầu mới gặp, lần đầu mới gặp nghiêng
lọng chào nhau nhưng như đã quen biết từ lâu)
Lương Hiếu Vương sau khi xem qua, trong lòng chấn động, cảm thấy có lỗi với Trâu Dương, liền sai người lập tức thả ông ra, đồng thời tiếp đãi ông nhiệt tình như khách quý.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 31/8/2024
Nguyên tác Trung văn
BẠCH
ĐẦU NHƯ TÂN
白头如新
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004