笑话一担
秀才年将七十, 忽生一子, 因有年纪而生, 即名年纪. 未几, 又生一子, 似可读书者, 命名学问. 次年, 又生一子, 笑曰: “如此老年, 还要生儿, 真笑话也.” 因名曰笑话. 三人年长无事, 俱命入山打柴. 及归, 夫问曰: “三子之柴孰多?” 妻曰: “年纪有了一把, 学问一些也无, 笑话倒有一担.”
(笑林广记 –讥剌部)
TIẾU
THOẠI NHẤT ĐẢM
Tú tài niên tương thất thập,
hốt sinh nhất tử, nhân hữu niên kỉ nhi sinh, tức danh Niên Kỉ. Vị kỉ, hựu sinh
nhất tử, tự khả độc thư giả, mệnh danh Học Vấn. Thứ niên, hựu sinh nhất tử, tiếu
viết: “Như thử lão niên, hoàn yếu sinh nhi, chân tiếu thoại dã.” Nhân danh Tiếu
Thoại. Tam nhân niên trưởng vô sự, câu mệnh nhập sơn đả sài. Cập quy, phu vấn
viết: “Tam tử chi sài thục đa?” Thê viết: “Niên Kỉ hữu liễu nhất bả, Học Vấn nhất
ta vô dã, Tiếu Thoại đảo hữu nhất đảm.”
(Tiếu lâm quảng kí – Cơ thích bộ)
CHUYỆN CƯỜI CẢ MỘT GÁNH
Một vị Tú tài nọ tuổi gần 70, bỗng nhiên sinh con, nhân vì tuổi (niên kỉ) đã cao mà sinh con bèn đặt tên cho nó là “Niên Kỉ”. Qua một thời gian, lại sinh thêm một đứa, nhìn nó giống như người có học (học vấn), bèn đặt tên cho nó là “Học Vấn”. Năm sau, lại sinh tiếp một đứa nữa, lão Tú tài cười nói rằng: “Tuổi đã cao như thế này, mà còn sinh con, đúng là chuyện cười (tiếu thoại).” Nhân đó mà đặt tên cho nó là “Tiếu Thoại”. Cả ba đứa lớn lên không có việc làm, bèn sai chúng vào núi kiếm củi. Khi cả ba về nhà, ông chồng hỏi bà vợ: “Ba đứa thì đứa nào kiếm được nhiều củi?” Bà vợ đáp rằng: “Niên Kỉ được một nắm, Học Vấn một chút cũng không có, Tiếu Thoại thì lại được cả một gánh.”
Chú của người dịch
TIẾU LÂM QUẢNG
KÍ笑林广记:tập truyện cười do Du hí chủ nhân 游戏主人 đời Thanh thu thập biên soạn thành. Toàn sách chia làm 12 bộ, gồm:
- Cổ diễm bộ 古艳部 - Hủ lưu bộ 腐流部 - Thuật nghiệp bộ 术业部
- Hình thể bộ 形体部 - Thù bẩm bộ 殊禀部 - Khuê phong bộ 闺风部
- Thế huý bộ 世讳部 - Tăng đạo bộ 僧道部 - Tham lận bộ 贪吝部
- Bần cũ bộ 贫窭部 - Cơ thích bộ 讥剌部 - Mậu ngộ
bộ 谬误部
Những
truyện cười trong Tiếu lâm quảng kí
đa phần là của hai đời Minh Thanh, hình thức chủ yếu là những đoạn văn ngắn.
Truyện Tiếu thoại nhất đảm ở Cơ thích bộ.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/7/2024