君子菜
皮上多疣大小
捲鬚纎細青青
己苦不傳他物
有功有德聲名
QUÂN TỬ
THÁI
Bì
thượng đa vưu đại tiểu
Quyển
tu tiêm tế thanh thanh
Kỉ khổ
bất truyền tha vật
Hữu công hữu đức thinh danh
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 18/6/2024
Quân tử thái 君子菜: Biệt
xưng của khổ qua. Khổ qua còn có những tên khác như: “lương qua” 凉瓜, “bán
sinh qua” 半生瓜, “lại
bồ đào” 癩葡萄, “cẩm
lệ chi” 锦茘枝 …
Trong
“Quảng Đông tân ngữ” 广东新语 của Khuất Đại Quân 屈大均đời Thanh có ghi:
其味甚苦, 然杂物煮之, 他物弗苦. 自苦而不以苦人, 有君子之德焉.
Kì
vị thậm khổ, nhiên tạp vật chử chi, tha vật phất khổ. Tự khổ nhi bất dĩ khổ
nhân, hữu quân tử chi đức yên.
(Vị của
nó (khổ qua) rất đắng, nhưng đem nấu chung với những thứ khác, những thứ đó lại
không đắng. Tự mình chịu khổ mà không đem cái khổ đó truyền cho người khác, có cái
đức của người quân tử.)
Ngoài
ra khổ qua, tính của nó thuộc hoả, lấy hàn làm thể, lấy nhiệt làm dụng, cả trái
đều có ích, cho nên có công. Người ta thường nói, khổ qua “hữu quân tử chi đức,
hữu quân tử chi công” 有君子之德, 有君子之功, vì thế khổ qua còn có tên là “quân tử thái”.