五台僧
白衣庵僧明玉言: 昔五台一僧, 夜恒梦至地狱, 见种种变相. 有老宿教以精意诵经, 其梦弥甚, 遂渐至委顿. 又一老宿曰: “是必汝未出家前, 曾造恶业. 出家后渐明因果, 自知必堕地狱, 生恐怖心. 以恐怖心, 造成诸相, 故诵经弥笃, 幻象弥增. 夫佛法广大, 容人忏悔, 一切恶业, 应念皆消. ‘放下屠刀, 立地成佛.’ 汝不闻之乎? 是僧闻言, 即对佛发愿, 勇猛精进, 自是宴然无梦矣.
(纪昀 - 阅微草堂笔记)
NGŨ
ĐÀI TĂNG
Bạch Y am tăng Minh Ngọc
ngôn: Tích Ngũ Đài nhất tăng, dạ hằng mộng chí địa ngục, kiến chủng chủng biến
tướng. Hữu lão túc giáo dĩ tinh ý tụng kinh, kì mộng di thậm, toại tiệm chí uỷ
đốn. Hựu nhất lão túc viết: “Thị tất nhữ vị xuất gia tiền, tằng tạo ác nghiệp.
Xuất gia hậu tiệm minh nhân quả, tự tri tất đoạ địa ngục, sinh khủng bố tâm. Dĩ
khủng bố tâm, tạo thành chư tướng, cố tụng kinh di đốc, huyễn tượng di tăng.
Phù Phật pháp quảng đại, dung nhân sám hối, nhất thiết ác nghiệp, ứng niệm giai
tiêu. ‘Phóng hạ đồ đao, lập địa thành Phật.’ Nhữ bất văn chi hồ?” Thị tăng văn
ngôn, tức đối Phật phát nguyện, dũng mãnh tinh tấn, tự thị yến nhiên vô mộng
hĩ.
(Kỉ Vân – Duyệt Vi Thảo Đường bút kí)
VỊ TĂNG Ở NGŨ ĐÀI SƠN
Hoà thượng Minh Ngọc ở am Bạch Y nói rằng: Ngày trước ở Ngũ Đài Sơn có một vị hoà thượng, ban đêm thường nằm mộng thấy xuống địa ngục, nhìn thấy nhiều cảnh tượng đáng sợ. Có một ông lão bảo ông hãy dốc lòng tụng kinh, kết quả là mộng càng đáng sợ hơn, đến nỗi thân thể dần suy nhược. Lại có một ông lão khác nói: “Điều này nhất định là ông trước khi xuất gia từng tạo ác nghiệp, sau khi xuất gia dần hiểu rõ nhân quả báo ứng, tự biết sau khi chết nhất định phải đoạ địa ngục, nhân đó mà sinh tâm hoảng sợ. Vì tâm hoảng sợ mà đã tạo ra các cảnh tượng, cho nên càng dốc lòng tụng kinh thì huyễn tượng lại càng nhiều. Phật pháp vô biên, bao dung người biết quay đầu sám hối, tất cả ác nghiệp sẽ tiêu trừ. ‘Buông bỏ dao sát sinh, lập tức sẽ thành Phật’. Ông chưa nghe qua câu đó sao?” Vị hoà thượng nghe qua, liền hướng đến Phật phát nguyện, dũng mãnh tinh tấn, bỏ cũ theo mới, từ đó không còn gặp ác mộng nữa.
Chú của người
dịch
Kỉ Vân 纪昀 (1724 – 1805):
tự Hiểu Lam 晓岚, một tự khác là Xuân Phàm 春帆,
về già có hiệu là Thạch Vân 石云, đạo hiệu Quán Dịch
Đạo Nhân 观弈道人, người huyện Hiến 献
Trực Lệ 直隶 (nay là thành phố Thương Châu 沧州 Hà Bắc 河北).
Kỉ Vân là chính trị gia, văn học
gia đời Thanh, quan viên thời Càn Long 郓隆,
giữ qua các chức Tả đô ngự sử, Binh bộ Thượng thư, Lễ bộ Thượng thư, Hiệp biện
Đại học sĩ gia Thái tử Thái bảo, từng nhậm chức Tổng toản tu biên soạn bộ Tứ khố toàn thư 四库全书.
Kỉ Vân học rộng biết nhiều,
bác lãm quần thư, giỏi thơ cùng biền văn, đặc biệt sở trường về khảo chứng huấn
hỗ. Lúc trẻ tài hoa dồi dào, huyết khí phương cương, về già thế giới nội tâm của
ông ngày càng khép lại. Duyệt Vi Thảo Đường
bút kí là sản vật của tâm cảnh đó. Thơ văn của ông được môn nhân sưu tập,
biên thành bộ Kỉ Văn Đạt Công di tập 纪文达公遗集.
Tháng 2 năm Gia Khánh 嘉庆 thứ 10 (năm 1805), Kỉ Vân bệnh và qua đời. Nhân 2 câu
trong “Gia Khánh đế ngự tứ bi văn” 嘉庆帝御赐碑文
Mẫn nhi hiếu học khả vi văn
Thụ chi dĩ chính vô bất đạt
敏而好学可为文
授之以政无不达
(Siêng năng ham học có thể làm văn
Giao cho chính sự không việc gì là không đạt)
nên khi mất, ông có tên thuỵ là Văn Đạt 文达.
Duyệt Vi Thảo Đường bút kí 阅为草堂笔记 : tổng cộng hơn 38 vạn chữ, 24 quyển, toàn sách chi
là 5 mục lớn, gồm:
- Loan Dương tiêu hạ lục 滦阳消夏录 6 quyển
- Như thị ngã văn 如是我闻 4 quyển
- Hoè Tây tạp chí 槐西杂志 4 quyển
- Cô vọng thính chi 姑妄听之 4 quyển
- Loan Dương tục lục 滦阳续录 6 quyển
biên soạn liên tục từ năm Càn Long thứ 54 (năm 1789) đến
năm Gia Khánh thứ 3 (năm 1798) mới hoàn thành. Năm Gia Khánh thứ 5 (1800) môn
nhân của ông là Thịnh Tài Ngạn 盛财彦 tập hợp san khắc ấn
hành.
Toàn
sách chủ yếu ghi chép những chuyện liên quan đến hồ li thần quỷ, mục đích ở chỗ khuyến thiện trừng ác. Tuy
không thiếu những giáo thuyết nhân quả báo ứng, nhưng thông qua miêu tả, đã phản
ánh được sự hủ bại và hắc ám của xã hội phong kiến.
Theo http://baike.baidu.com/item
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/6/2024
Nguồn
DUYỆT VI THẢO ĐƯỜNG BÚT KÍ
阅为草堂笔记
(Thanh) Kỉ Vân 纪昀biên
soạn
Phương Hiểu 方晓 chú dịch
Vũ Hán . Sùng Văn thư cục xuất bản, 2007