“KHÁO SƠN” ĐẾN TỪ LÍ BẠCH
“Kháo sơn” 靠山, ý nói trong xã hội
có thể dựa vào người khác hoặc dựa vào một thế lực. Từ “kháo sơn” 靠山làm từ xưng hô, thuộc từ trung tính, không mang ý
nghĩa tốt hoặc xấu, nó chỉ là một cách nói mà thôi.
Trên thế
giới, loại mà có thể dựa vào thì rất nhiều, cây có thể dựa, tường có thể dựa,
nhưng tại sao chỉ đơn thuần nói “kháo sơn”? Nguyên lai là chữ 山 (sơn)
này không phải là “núi”, mà là tên người. Đó là ai vậy? Là An Lộc Sơn 安禄山đời Đường.
Điển cố
“kháo sơn” xuất phát từ thi nhân Lí Bạch 李白.
Năm đó Đường Huyền Tông 唐玄宗 bị mê hoặc bởi những lời ngon ngọt của An Lộc Sơn, muốn
đề bạt An Lộc Sơn làm Tể tướng, dự định bảo Trương Kí 张洎viết
chiếu thư. May là lúc bấy giờ, Hữu tướng Dương Quốc Trung 杨国忠đã thấy rõ dã tâm của An Lộc Sơn nên đã can ngăn phản
đối.
Dương
Quốc Trung là anh của Dương Ngọc Hoàn 杨玉环, sủng phi của Đường
Huyền Tông, lời của ông, Đường Huyền Tông không thể không nghe, thế là không để
cho Trương Kí viết chiếu thư, An Lộc Sơn cũng không được làm Tể tướng.
Trương
Kí đem chuyện đó nói với Lí Bạch. Lí Bạch nói rằng:
-Tôi
thấy tên người Hồ ấy (chỉ An Lộc Sơn) có tâm mưu phản, ông tuyệt đối chớ có mà
“kháo sơn” (chỉ “sơn” trong An Lộc Sơn), mà nên “kháo hoàng thượng”.
Trương
Kí nghe theo kiến nghị của Lí Bạch.
Chẳng
bao lâu, An Lộc Sơn khởi binh phản Đường, Trương Kí được hoàng thượng trọng dụng.
Sau sự kiện đó, Trương Kí nói với Lí Bạch rằng:
-May
mà tôi không “kháo sơn”!
Từ đó,
“kháo sơn” được lưu truyền thành điển cố.
Thanh
niên khi vừa mới bước vào xã hội, sẽ hiểu như vậy: đối với công việc, có hay
không có “kháo sơn” sẽ khác nhau. Đương nhiên, trong cuộc sống hiện thực, không
ít trường hợp có người nhân vì “kháo sơn” mà sự nghiệp phát triển nhanh chóng,
nhưng kết quả cuối cùng chưa hẳn đã được như ý muốn.
Bời vì, một khi “kháo sơn” bị sụp đổ, người ấy cũng bị liên luỵ. Cho nên, với một cá nhân có triển vọng, có tài năng, không nên “kháo sơn” 靠山, mà là hãy “kháo tự kỉ” 靠自己 (dựa vào bản thân) mà phấn đấu.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/6/2024
Nguồn
TRUNG QUỐC NHÂN ĐÍCH XƯNG HÔ
中国人的称呼
Biên soạn: Lưu Nhất Đạt 刘一达
Tranh vẽ: Mã Hải Phương 马海方
Bắc Kinh: Trung dịch xuất bản xã, 2022