貴妃笑面妝紅色
西子翻身舞綠腰
Quý Phi tiếu diện trang hồng sắc
Tây Tử phiên thân vũ lục yêu
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/6/2024
Quý
Phi 貴妃: Tức
Dương Ngọc Hoàn 楊玉環, còn gọi
là Dương Thái Chân 楊太真, sủng phi
của Đường Minh Hoàng 唐明皇.
Theo
Thích Huệ Hồng 释惠洪đời
Tống trong Lãnh Trai dạ thoại 冷斋夜话:
Đường Minh Hoàng 唐明皇lên
Trầm Hương đình 沉香亭,
cho triệu Thái Chân phi 太真妃
(tức Dương Quý phi) đến, lúc bấy giờ đã sang giờ Mão mà Thái Chân vẫn chưa tỉnh
dậy, sai Cao Lực Sĩ 高力士bảo
các thị nữ xốc nách nàng đưa đến. Phi Tử say, nhan sắc tàn tạ, tóc rối trâm lệch,
không thể tái bái. Đường Minh Hoàng cười bảo rằng:
Khởi
phi tử tuý, trị hải đường thuỵ vị túc nhĩ.
岂妃子醉, 直海棠睡未足耳
(Há phi tử còn say, như hoa hải đường ngủ
chưa đủ giấc)
Đây chính là nguồn gốc của điển cố “Hải đường xuân thuỵ” .
https://baike.baidu.com/item/%E6%B5%B7%E6%A3%A0%E6%98%A5%E7%9D%A1%E5%9B%BE/793101
“Quý Phi” 貴妃ở
đây chỉ hoa hải đường.
Tây
Tử 西子: Tức
Tây Thi 西施thời Xuân Thu, một trong “Trung
Quốc tứ đại mĩ nhân”.
“Tây Tử” 西子ở đây chỉ hoa đỗ quyên. Đỗ quyên là một trong “Trung Quốc thập đại
danh hoa”.
Hoa trung Tây Thi – Đỗ quyên hoa
花中西施 - 杜鹃花
Lục
yêu 綠腰: Tên một
ca vũ khúc, cũng được viết là 錄要, 六么.
Trong “Tì bà hành” 琵琶行của Bạch Cư Dị 白居易có câu:
輕攏慢撚抹復挑
初爲霓裳後六么
Khinh lung mạn nhiên mạt phục
khiêu
Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu
(Ngón buông, bắt, khoan khoan
dìu dặt,
Trước “Nghê thường” sau thoắt “Lục
yêu”)
(Bản dịch của Phan Huy Thực)