摘得新
嫩葉新
武夷入孟臣
若深香水厄
啜甘珍
冬天夏日皆可得
樂欣欣
TRÍCH
ĐẮC TÂN
Nộn diệp tân
Vũ Di nhập Mạnh Thần
Nhược Thâm hương
thuỷ ách
Xuyết cam trân
Đông thiên hạ nhật
giai khả đắc
Lạc hân hân
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 27/5/2024
Vũ Di 武夷: Trà Vũ Di, tức Vũ Di nham trà 武夷岩茶, loại danh trà truyền thống của
Trung Quốc, sản xuất tại vùng núi Vũ Di 武夷 Phúc Kiến 福建. Nổi tiếng nhất trong loại Vũ
Di Nham là Đại hồng bào trà 大红袍茶.
Mạnh Thần 孟臣: Ấm Mạnh Thần (Mạnh Thần hồ 孟臣壶).
Huệ
Mạnh Thần 惠孟臣
không rõ năm sinh năm mất, đại khái sống vào khoảng đời nhà Minh niên hiệu
Thiên Khải 天启,
đến đời nhà Thanh niên hiệu Khang Hi 康煕, người Kinh Khê 荆溪. Ông là nghệ nhân nổi tiếng làm ấm trà. Mạnh Thần hồ 孟臣壶 (ấm Mạnh Thần) là lấy tên của
ông đặt cho một loại ấm. Họ tên và quê quán của ông là người ta căn vào chiếc ấm
bạch sa lớn tàng trữ tại Thính Tuyền Sơn Quán 听泉山馆, dưới ấm có hàng chữ:
Thiên Khải Đinh Mão niên Kinh
Khê Huệ Mạnh Thần chế
天启丁卯年荆溪惠孟臣制
https://baike.baidu.com/item/%E2%80%9C%E5%AD%9F%E8%87%A3%E2%80%9D%E5%A3%B6/9303631
Nhược Thâm 若深: Chén Nhược Thâm (Nhược Thâm
bôi 若深杯),
một loại chén nhỏ bằng sứ có hình dạng như chiếc móng ngựa, miệng chén loe ra,
thường thấy vào khoảng thời Khang Hi. Người đời sau đối với chén Nhược Thâm đã
tổng kết mấy điểm: tiểu, thiển, bạc , bạch.
Tiểu
小: uống một ngụm là hết
Thiển
浅: đáy chén không lưu lại nước.
Bạc
薄: mỏng như giấy.
Bạch
白: sắc đẹp như ngọc, làm nổi sắc
nước trà.
Nhược
Thâm 若深là
tên nhân vật, tương truyền là vị đại thần bên cạnh hoàng đế Khang Hi, rất thích
uống trà. Để ban thưởng cho ông, hoàng đế Khang Hi đã lệnh cho quan diêu 官窑 (lò gốm của cung đình) thiết kế làm
ra một số chén miệng loe có dạng hình móng ngựa. Loại chén này người đời sau gọi
là “Nhược Thâm bôi” 若深杯.
Sử
học gia Liên Hoành Tại 连橫在 trong “Mính đàm” 茗谈viết rằng:
茗必武夷, 壶必孟臣, 杯必若深. 三者为品茶之要, 非此不足自豪, 且不足待客.
Mính
tất Vũ Di, hồ tất Mạnh Thần, bôi tất Nhược Thâm. Tam giả vi phẩm trà chi yếu,
phi thử bất túc tự hào,thả bất túc đãi khách.
(Trà
phải là trà Vũ Di, ấm phải là ấm Mạnh Thần, chén phải là chén Nhược Thâm. Ba thứ
này quan trọng để thưởng thức trà, nếu không có thì không đủ để tự hào, cũng
không đủ để đãi khách.)
https://baike.baidu.com/item/%E8%8B%A5%E6%B7%B1%E6%9D%AF/19147115
Trong
bài từ trên, mượn Vũ Di để chỉ trà, Mạnh Thần để chỉ ấm, Nhược Thâm để chỉ
chén.
Thuỷ ách 水厄: Biệt xưng của trà. “Ách” 厄tức ách vận, tai hoạ. Đây là
cách nói nói đùa, xuất phát từ câu chuyện của Vương Mông 王濛đời Tấn.
Thời
Tấn Huệ Đế Tư Mã Trung 司马衷có người tên Vương Mông 王濛, người này rất thích uống trà.
Hễ ai đi ngang qua nhà, ông liền mời vào cùng uống. Thời đó, tục uống trà chưa
được phổ biến, lại có nhiều người không thích uống trà, nhưng những ai mỗi khi
được mời, vì sợ đắc tội nên không tiện từ chối. Lâu ngày nghe nói Vương Mông mời
uống trà đều nói: “Hôm nay nhất định gặp phải thuỷ ách rồi!”
Trong
“Thế thuyết tân ngữ” 世说新语có chép:
王濛好飲茶, 人至辄命飲之, 士大夫皆患之, 每欲往候, 必云: ‘今日有水厄’.
Vương
Mông hiếu ẩm trà, nhân chí, triếp mệnh ấm chi, sĩ đại phu giai hoạn chi, mỗi dục
vãng hậu, tất vân ‘Kim nhật hữu thuỷ ách’.
(Vương
Mông rất thích uống trà, có người đến liền sai pha trà mời khách, sĩ đại phu đều
sợ uống trà, mỗi khi đi ngang qua nhà ông ta đều nói ‘Hôm nay nhất định gặp phải
thuỷ ách rồi!’.)