NGUỒN GỐC HỌ TIẾT
Về nguồn gốc họ (tính) Tiết 薛 chủ yếu có 3 thuyết.
1-Xuất phát từ tính Nhậm 任của
Hoàng Đế 黄帝, hậu duệ của Hề Trọng 奚仲.
Tương
truyền Hoàng Đế 黄帝có 25 người con, lần lượt có 12 tính (họ). Trong đó có
một người con tên Ngu Dương 禺阳, nhân vì được phong
ở đất Nhậm 任 (nay
là thành phố Tế Ninh 济宁tỉnh Sơn Đông 山东) nên mang tính (họ) Nhậm 任.
Hề Trọng cháu đời thứ 12 vào thời Hạ Vũ 夏禹làm
Xa chính 车正 (tên chức quan), theo truyền thuyết là người sáng tạo
ra xe, vì cư trú ở đất Tiết 薛 nên xưng là Tiết Hầu 薛侯.
Thời Xuân Thu, con cháu Hề Trọng là Tiết công tử Đăng 登 làm quan ở nước
Sở, người Tiết dời đến Hạ Bì 下邳 (nay là phía tây nam huyện Bì 邳 Giang Tô 江苏), Sở Hoài Vương 楚怀王lấy
đất Bái 沛ban cho làm thực ấp, về sau lấy quốc danh vốn có là “Tiết”
薛làm họ, xưng là Tiết thị 薛.
2- Xuất phát từ tính Quy 妫 của Ngu Thuấn 虞舜, là hậu duệ của Mạnh Thường Quân 孟尝君 (tức
Điền Văn 田文).
Con cháu
đời sau của ông Thuấn 舜có người mang họ Quy 妫, hậu duệ Quy Hoàn 妫完 xuất bôn đến nước
Tề, xưng là Trần thị 陈氏, truyền đến cháu đời
thứ 5 Trần Hoàn Tử 陈桓子, nhân thực ấp ở đất Điền 田,
con cháu đời sau bèn đổi sang họ Điền 田. Hậu duệ là Điền Văn
田文 được
phong ở đất Tiết 薛 (nay
là huyện Đằng 滕 Sơn Đông山东), xưng là Tiết Công 薛公,
hiệu Mạnh Thường Quân 孟尝君. Sau khi Tần diệt
6 nước, con cháu ông vào đầu đời Hán đã dời đến ấp Trúc 竹, nhưng cũng lấy đất Tiết 薛làm
họ, xưng Tiết thị 薛.
3-Từ các họ khác hoặc tộc khác đổi thành họ Tiết 薛.
Hiếu Văn
Đế 孝文帝nhà Bắc Nguỵ sau khi dời đô đến Lạc Dương 洛阳, đem họ phức là Sất Can 叱干của
tộc Tiên Ti 鮮卑 đổi
sang họ đơn là Tiết 薛.
Hậu duệ của Chu Văn Vương 周文王, vào thời Đường có Tiết Hoài Nghĩa 薛怀义, vốn họ Phùng 冯,
sau đổi sang họ Tiết 薛.
Liêu Tây cũng có họ Tiết 薛. Trong các dân tộc thiểu số như Mãn, Thổ Gia, Mông Cổ,
Triều Tiên … cũng có họ Tiết 薛.
Họ Tiết 薛 ước chiếm 0,42% nhân khẩu của dân tộc Hán trong cả nước, chiếm vị thứ 48. Giang Tô 江苏, Thiểm Tây 陕西, Sơn Tây 山西, Hà Bắc 河北, Phúc Kiến 福建có nhiều người mang họ Tiết 薛.
Danh nhân
các đời
Tiết Đạo
Hành 薛道衡, danh thần đời Tuỳ, thi nhân nổi tiếng. Thơ của ông ngôn
từ hoa diễm, đa số thơ biên tái tương đối hùng tráng.
Tiết Nhơn (Nhân) Quý 薛仁贵, danh tướng triều Đường, giỏi cưỡi ngựa bắn cung, nhiều
lần lập chiến công. Về sau thống lĩnh đại quân đánh bại 9 họ Đột Quyết 突厥 ở
Thiên Sơn 天山, trong quân được ca ngợi là “Tướng quân tam tiễn định
Thiên Sơn” 将军三箭定天山.
Tiết Tắc 薛稷, đại thần triều Đường, thư pháp gia, giỏi vẽ nhân vật,
điểu thú, vẽ hạc lại càng sinh động, đương thời xưng là “nhất tuyệt”. Thư pháp
của ông cùng với Âu Dương Tuân 欧阳询, Ngu Thế Nam 虞世南, Chử Toại Lương 褚遂良 được xưng là “Đường
sơ tứ đại gia” 唐初四大家.
Tiết Đào 薛涛, nữ thi nhân triều Đường.
Tiết Cư Chính 薛居正, sử học gia đời Tống, Tiến sĩ thời Ngũ đại Hậu Đường.
Tiết Bính 薛丙, danh thủ về cờ thời Gia Khánh 嘉庆triều Thanh, bộ “Tâm vũ tàn biên” 心武残编do ông biên soạn là bộ kì phổ dân gian được lưu truyền tương đối sớm.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 12/5/2024
Nguyên tác Trung văn
TIẾT TÍNH UYÊN NGUYÊN
薛姓渊源
Trong quyển
BÁCH GIA TÍNH
百家姓
Biên soạn: Triệu Dương 赵阳
Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005