Xuân Thu
(Năm 770 – năm 476 trước công nguyên)
(kì 1)
Đông Chu 东周là đối với Tây Chu 西周mà nói. Từ lúc vương thất nhà Chu dời đô đến Lạc Ấp 洛邑, mãi cho đến khi triều Chu diệt vong, giai đoạn lịch sử này được gọi là Đông Chu. Đông Chu tổng cộng truyền được 25 đời vương, trải qua 515 năm, cuối cùng bị Tần diệt. Đông Chu lại phân thành hai giai đoạn, giai đoạn đầu từ năm 770 đến năm 476 trước công nguyên, chư hầu tranh nhau xưng bá, kéo dài đến hơn 200 năm, xưng là “Xuân Thu thời đại” 春秋时代; giai đoạn sau trên cơ sở chư hầu thôn tính lẫn nhau, còn lại 7 nước chư hầu lớn tiếp tục chinh phạt kiêm tính, xưng là “Chiến Quốc thời đại” 战国时代.
Năm 770 trước công nguyên - Chu Bình Vương nuyên niên
Chu Bình Vương 周平王dời đô thành từ Hạo Kinh 镐京đến Lạc Ấp 洛邑 (nay là Lạc Dương 洛阳), từ đó lịch sử tiến vào thời kì Đông Chu. Đông Chu lại phân thành hai giai đoạn Xuân Thu 春秋và Chiến Quốc 战国.
Năm 760 trước công nguyên – Chu Bình Vương năm thứ 11
Tấn Văn Hầu 晋文侯mưu sát dư thần của Huề Vương 携王, kết thúc cục diện hai vương cùng tồn tại, Chu vương thất được thống nhất.
Năm 753 trước công nguyên – Chu Bình Vương năm thứ 18
Tần sơ thiết lập sử quan “Thái sử lệnh” 太史令, chức trách chuyên ghi chép sự việc.
Năm 750 trước công nguyên – Chu Bình Vương năm thứ 21
Tần Văn Công 秦文公chinh phạt đất Nhung 戎, đại phá được, Văn Công đem di dân nhà Chu thu nạp vào đó. Phạm vi thế lực nhà Tần đến tận đất Kì 岐, Kì đem phía đông dâng lên nhà Chu.
Năm 722 trước công nguyên – Chu Bình Vương năm thứ 49
Bộ kí sự “Xuân Thu” 春秋biên niên sử nước Lỗ bắt đầu từ năm này.
Năm 707 trước công nguyên – Chu Hoàn Vương năm thứ 13
Mùa thu năm này, quân của ba nước Thái 蔡, Vệ 卫, Trần 陈dưới sự thống lĩnh của Hoàn Vương 桓王 chinh phạt nước Trịnh 郑, triển khai đại chiến tại Nhu Cát 繻葛, quân Chu bại trận.
Năm 704 trước công nguyên – Chu Hoàn Vương năm thứ 16
Mùa hạ, Sở 楚chinh phạt nước Tuỳ 隋, đánh bại Tuỳ. Sở Hùng Thông 楚熊通tự lập làm Sở Vũ Vương 楚武王. Sở mở rộng đến đất Bộc 濮 (nay là khu vực huyện Hán Thọ 汉寿hoặc khu vực Động Đình 洞庭) đồng thời đem vùng đất mở rộng quy về phạm vi thế lực của mình.
Năm 689 trước công nguyên – Chu Trang Vương năm thứ 8
Sở bắt đầu lấy đất Dĩnh 郢 (nay là phía tây bắc Giang Lăng 江陵Hồ Bắc 湖北) làm đô thành của mình.
Năm 685 trước công nguyên - Chu Trang Vương năm thứ 12
Công tử Tiểu Bạch 小白nước Tề lên ngôi, Tiểu Bạch tức Tề Hoàn Công 齐桓公. Ông nhậm dụng cựu thần của công tử Củ 纠 là Quản Trọng 管仲làm Tướng. Quản Trọng ra sức chủ trương cải cách, đem nhân khẩu của cả nước dựa theo nghề nghiệp mà quy hoạch thành “tứ dân” sĩ, nông, công, thương, đồng thời phân ra cư trú.
Năm 684 trước công nguyên – Chu Trang Vương năm thứ 13
Mùa xuân, Tề Hoàn Công 齐桓公xuất sư phạt Sở, đánh nhau tại Trường Thược 长勺 (nay là phía đông bắc Lai Vu 莱芜Sơn Đông 山东, có thuyết cho là phía bắc Khúc Phụ 曲阜). Nước Tề đại bại.
Năm 681 trước công nguyên – Chu Li Vương nguyên niên
Mùa xuân, Tề Hoàn Công bắt đầu triệu tập các vị quân chủ của Tống 宋, Trần 陈, Thái 蔡, Chu 邾 hội minh tại Bắc Hạnh 北杏 (nay là phía bắc huyện Đông A 东阿 Sơn Đông 山东).
Năm 679 trước công nguyên – Chu Li Vương năm thứ ba
Mùa xuân, Tề Hoàn Công hội Tống Hoàn Công 宋桓公, Trần Dần Công 陈寅公, Vệ Huệ Công 卫惠公, Trịnh Lệ Công 郑厉公tại đất Nhân 鄄 (nay là phía bắc Nhân Thành 鄄城 Sơn Đông 山东). Nước Tề bắt đầu xưng bá. Cùng năm đó, Chu Li Vương 周釐王phái Quắc Công 虢公 mệnh lệnh Khúc Ốc Bá 曲沃伯 kiến lập một quân, Khúc Ốc Bá từ đó trở thành quốc quân nước Tấn.
Năm 677 trước công nguyên – Chu Li Vương năm thứ 5
Tần dời
đô thành đến đất Ung 雍
(còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/4/2024
Nguồn
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ NIÊN BIỂU
中国历史年表
Biên soạn: Phùng Tuệ Quyên 冯慧娟
Trường Xuân: Cát Lâm xuất bản tập đoàn cổ phần hữu hạn
công ti, 2015