TẬP TỤC ĂN MÌ TRƯỜNG THỌ TỪ ĐÂU MÀ RA
Khi tổ chức sinh nhật, ngoài bánh sinh
nhật ra, một thứ mang ý vị truyền thống nhất đó chính là tô mì sợi thơm nóng. Ăn
mì sợi vào lúc sinh nhật ý nghĩa là trường mệnh bách tuế. Thế thì, tập tục ăn mì
trường thọ bắt nguồn từ đâu?
Theo sách vở trong lịch sử, chúng ta có
thể phát hiện, bước chân của đế vương thời cổ truy cầu trường sinh bất lão trước
sau không dừng lại. Trong hiện thực, các hoàng đế không có được thuốc trường
sinh đã cầu đén sự bảo hộ của thần linh.
Tương truyền ngày nọ, Hán Vũ Đế 汉武帝 khi cùng các đại thần dạo
chơi trong vườn, nhìn thấy cả vườn tràn đầy sắc xuân, không ngăn được cảm thán,
cất tiếng than rằng đời người ngắn ngủi. Ông nói với các đại thần:
-Người ta nói người nào có nhân
trung dài thì thọ mệnh càng dài, nhân trung 1 thốn tương đương 100 tuổi. Không
biết nhân trung của ta dài được bao nhiêu.
Vừa dứt lời, cận thần Đông Phương Sóc 东方朔 cười lên. Hán Vũ Đế rất
giận, hỏi rằng:
-Ái khanh cười như thế, không biết
là vì việc gì?
Đông Phương Sóc vội giải thích:
-Xin bệ hạ nguôi giận, thần cười là
cười Thọ tinh Bành Tổ 彭祖. Tương truyền ông Bành Tổ sống đến
800 năm, theo như cách nói này thì khuôn mặt của ông ấy quá dài.
Mọi người nghe qua, đều cười lên.
Về sau, lưu truyền cách nói này. Muốn
trường thọ, mặt phải dài. Trong cổ ngữ, chữ “miến” 麵 (1) cổ có chữ “diện” 面mang
nghĩa là khuôn mặt trong đó. Người mong trường thọ căn cứ vào nghĩa phái sinh của
chữ “miến” này. Thế là, mì trường thọ được sinh ra. Mọi người hi vọng, thông
qua việc ăn mì trường thọ, có thể được trường thọ bách tuế. Về sau, tập tục ăn
mì trường thọ lúc tổ chức sinh nhật lan truyền ra.
Mì trường thọ hiện nay rất đa dạng, thậm
chí trở thành một loại văn hoá ẩm thực. Có nơi sợi mì trường thọ lớn (khoan 宽), phối
cùng nước hầm xương, mang ý nghĩa “phú quý khoan tâm miến” 富贵宽心面. Có
nơi còn gia thêm cải xanh, trứng gà, ý nghĩa là “hạnh phúc viên mãn, trường
thanh thường hữu” 幸福圓满,长青常有.
Bất luận mì trường thọ đa dạng như thế nào, tôn chỉ nội hàm chúc phúc của mọi người trước sau chưa từng thay đổi.
Chú của người dịch
1-Chữ “miến” dạng phồn thể là 麵 cũng viết là 麫, có nghĩa là dùng bột chế thành sợi dài; dạng giản thể đã dùng chữ “diện” 面để thay thế. Như vậy, hiện nay với chữ 面 có khi mang nghĩa là “khuôn mặt”, có khi mang nghĩa là “mì sợi”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/02/2024
Nguyên tác Trung văn
Trong quyển
THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN
趣味文化知识大全
Thanh Thạch 青石 biên
soạn
Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã,
2013