TÂM KHOÁNG THẦN DI
心旷神怡
Trong lòng thoải mái, tinh thần vui vẻ
Giải thích: Ví trong
lòng thoải mái, tinh thần vui vẻ.
Xuất xứ: Tống . Phạm Trọng Yêm 范仲淹: Phạm Văn Chính Công văn tập – Nhạc Dương Lâu kí 范文正公文集 - 岳阳楼记.
Nhạc Dương Lâu 岳阳楼 toạ lạc tại thành phố Nhạc Dương 岳阳 tỉnh Hồ Nam 湖南, toà lầu này được xây dựng vào đầu thời Đường, đến thời
Bắc Tống, Đằng Tử Kinh 滕子京 lại cho trùng tu.
Đằng Tử Kinh 滕子京và Phạm Trọng Yêm 范仲淹là đôi bạn thân, cả hai đều thi đậu Tiến sĩ vào năm 1015.
Năm 1044 (năm thứ 4 niên hiệu Khánh Lịch 庆历 thời Tống Nhân Tông 宋仁宗), Đằng Tử Kinh đảm nhậm chức Tri châu ở Nhạc Châu 岳州 (nay là Nhạc Dương 岳阳 Hồ Nam 湖南), năm sau, cho trùng tu Nhạc Dương Lâu, đồng thời mời Phạm
Trọng Yêm viết cho ông một bài văn để thuật lại sự kiện này. Phạm Trọng Yêm vui
vẻ nhận lời, viết ra thiên “Nhạc Dương Lâu kí” 岳阳楼记được truyền tụng thiên cổ. Trong bài văn
có đoạn:
Chí nhược xuân hoà cảnh minh ….. đăng
tư lâu dã, tắc hữu tâm khoáng thần di, sủng nhục giai vong, bả tửu lâm phong, kì
hỉ dương dương giả hĩ.
至若春和景明 ….. 登斯楼也, 则心旷神怡, 宠辱皆忘, 把酒临风, 其喜洋洋者矣.
(Mùa xuân ấm áp, cảnh sắc sáng trong …..
bước lên lầu này, trong lòng thoải mái, tinh thần vui vẻ, mọi vinh nhục đều quên
hết, trong làn gió mát bưng chén rượu uống, vui biết bao nhiêu.)
Đoạn văn này đại ý là: trong gió xuân ấm
áp, cảnh sắc sáng trong, bước lên lầu Nhạc Dương nhìn xem phong cảnh, bạn sẽ thấy
trong lòng thoải mái, tinh thần vui vẻ. Lúc bấy giờ, hết thảy vinh nhục được mất
đều quên hết, bạn bưng chén rượu lên, trong ánh nắng xuân, trong cơn gió mát uống
cạn, lạc thú này quả là vô cùng vô tận.
Về sau, “tâm khoáng thần di” 心旷神怡được dùng làm thành ngữ và lưu truyền lại.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/02/2024
Nguyên tác Trung văn
TÂM KHOÁNG
THẦN DI
心旷神怡
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004