TRUNG QUỐC CÓ NHỮNG CỔ ĐÔ NÀO
(tiếp theo)
Lạc Dương 洛阳
Lạc Dương
洛阳là đô thành, sớm nhất có thể truy ngược lên năm 770
trước công nguyên. Để tránh sự tấn công của Nhung tộc, Chu Bình Vương 周平王chính thức dời đô đến Lạc Dương, sử xưng là Đông Chu 东周. Đông Chu trải qua thời gian 510 năm, là triều đại định
đô tại Lạc Dương dài nhất. Các triều đại sau này định đô tại Lạc Dương có Đông
Hán 东汉, Tào Nguỵ 曹魏, Tây Tấn 西晋và Nguyên Nguỵ 元魏 (Đông Nguỵ 东魏). Đời Tuỳ, Tuỳ Dượng Đế 隋炀帝dời
đô thành từ Trường An 长安đến Lạc Dương, Lạc
Dương một dạo là một trong những thành thị phồn hoa nhất trong cả nước. Đời Đường
lấy Trường An 长安 làm đô thành, lấy Lạc Dương 洛阳làm
bồi đô. Nhưng trong lịch sử, vương triều Đường trước sau có 6 vị hoàng đế dời đô
đến Lạc Dương, mà thời Võ Chu 武周là dài nhất. Loạn An Sử 安史đời
Đường, Lạc Dương bị phản quân công hãm, cung thất bị thiêu huỷ, mười không còn
một, cả vùng Lạc Dương tiêu điều. Sau đời Đường, Hậu Lương 后梁, Hậu Đường 后唐cũng từng định đô tại
Lạc Dương.
Tổng hợp những điều trên, các triều đại trước sau trong lịch sử định đô tại Lạc Dương có Đông Chu 东周, Đông Hán 东汉, Tào Nguỵ 曹魏, Tây Tấn 西晋, Nguyên Nguỵ 元魏 (Đông Nguỵ 东魏), Tuỳ 隋, Vũ Chu 武周, Hậu Lương 后梁và Hậu Đường 后唐, tổng cộng 9 triều đại, xưng là “Cửu triều cổ đô” 九朝古都. Thời gian 9 triều đại này định đô tại Lạc Dương tổng cộng dài đến hơn 930 năm, trở thành thành thị là đô thành có niên đại dài nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Tây An 西安
Thế kỉ
11 trước công nguyên, Chu Vũ Vương 周武王diệt Thương, kiến lập
đô thành tại Tây An 西安, đương thời có tên là Hạo Kinh 镐京. Năm 206 trước công nguyên, vương triều Tây Hán định đô
tại Trường An 长安. Sau khi Tây Hán diệt vong, Trường An có một dạo là đô
thành của các chính quyền cát cứ Tiền Triệu 前赵,
Tiền Tần 前秦, Hậu Tần 后秦, Tây Nguỵ 西魏, Bắc Chu 北周… Đời Tuỳ định đô tại
Tây An 西安, đương thời xưng là Đại Hưng Thành 大兴城. Sau đời Tuỳ, vương triều Đường cũng định đô nơi đây,
xưng là Trường An 长安, bắt đầu tiến vào thời kì huy hoàng. Năm 881, Hoàng Sào
黄巢chiếm lĩnh Trường An, đồng thời kiến đô lập nghiệp, quốc
hiệu là Đại Tề 大齐. Sau đời Đường, Trường An là đô thành không còn huy
hoàng nữa.
Tổng hợp những điều trên, các triều đại định đô tại Tây An có Tây Chu 西周, Tây Hán 西汉, Tiền Triệu 前赵, Tiền Tần 前秦, Hậu Tần 后秦, Tây Nguỵ 西魏, Bắc Chu 北周, Tuỳ 隋, Đường 唐, Đại Tề 大齐tổng cộng 10 triều đại, cho nên xưng là “Thập triều cổ đô” 十朝古都.
Khai Phong 开封
Nước Nguỵ thời Chiến Quốc sớm đã lấy Khai Phong 开封làm đô thành, đương thời xưng là Đại Lương 大梁. Thời Ngũ Đại, Hậu Lương 后梁, Hậu Tấn 后晋, Hậu Hán 后汉, Hậu Chu 后周định đô tại Khai Phong, xưng là Đông Kinh 东京. Năm 960, Bắc Tống kiến lập, lấy Khai Phong làm đô thành.
Hàng Châu 杭州
Thời Ngũ
Đại Thập Quốc, Ngô Việt 吴越lấy Hàng Châu 杭州làm đô thành. Sau đó, Nam Tống lấy Hàng Châu 杭州làm đô thành.
(hết)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 20/01/2024
Nguồn
CỔ ĐẠI ĐIỂN CHƯƠNG LỄ NGHI BÁCH VẤN
古代典章礼仪百问
Tác giả: Hoa Cường 华强
Thượng Hải: Thượng Hải cổ tịch xuất bản xã, 2004.