月宮春
一窗風月四時花
香爐數盞茶
炊煙飄上夕陽斜
閑雲碧落過
舊徑故園茅舍在
親朋離處背鄉多
葉落蒓鱸莫改
不知今若何
NGUYỆT CUNG XUÂN
Nhất song phong
nguyệt tứ thời hoa
Hương lô sổ trản
trà
Xuy yên phiêu thướng
tịch dương tà
Nhàn vân bích lạc
qua
Cựu kính cố viên
mao xá tại
Thân bằng li xứ bối
hương đa
Lạc diệp thuần lư
mạc cải
Bất tri kim nhược hà
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/11/2023
Bích
lạc 碧落: Đạo giáo gọi tầng trời thứ nhất
ở phương đông có ráng biếc là “bích lạc” 碧落. Về sau “bích lạc” 碧落dùng để phiếm chỉ bầu trời. Bạch
Cư Dị 白居易đời
Đường trong bài Trường hận ca 長恨歌khi thuật lại việc Đường Huyền Tông 唐玄宗sai phương sĩ lên trời cao xuống
đất sâu khổ công tìm Dương Quý Phi 楊貴妃, có viết:
Thượng cùng bích lạc
hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang
giai bất kiến
上窮碧落下黃泉
兩處茫茫皆不見
(Trên đến tận cùng bích lạc, dưới
xuống tận hoàng tuyền
Nhưng cả hai nơi mênh mông tìm không thấy)
Thuần
lư 蒓鱸
/ 莼鲈: Điển xuất từ thành ngữ “Thuần
lư chi tư” 莼鲈之思, hình dung tình cảm nhớ quê hương.
Thuần 莼 là
tên một loại rau; lư 鲈 là tên một loại cá. Thành ngữ
“Thuần lư chi tư” liên quan đến câu nói của Trương Hàn 张翰 thời
Tây Tấn:
Trương Hàn 张翰 tự Quý Ưng 季鹰,
người Ngô Giang 吴江, là một tài tử, thi thư đều giỏi. Nói đến Trương Hàn, người
ta thường nhắc đến món rau thuần và cá lư. Trong Tấn thư – Trương Hàn truyện 晋书 - 张翰传 có viết:
Trương Hàn tại Lạc, nhân kiến
thu phong khởi, nãi tư Ngô Trung uyển thái thuần canh, lư ngư quái, viết: ‘Nhân
sinh quý thích chí, hà năng ki hoạn sổ thiên lí dĩ yếu danh tước hồ!’ Toại mệnh
giá nhi quy.
张翰在洛, 因见秋风起, 乃思吴中苑菜莼羹, 鲈鱼脍, 曰: ‘人生贵适志, 何能羁宦数千里以要名爵乎!’ 遂命驾而归.
(Trương Hàn lúc ở tại ấp Lạc, thấy gió thu nổi lên, liền nhớ tới món canh rau
thuần, thịt cá lư thái nhỏ ở quê nhà Ngô Trung, bèn nói rằng: ‘Đời người quý ở
chỗ được theo chí của mình, sao lại vì việc mưu cầu công danh tước vị mà trói
buộc thân mình nơi xa ngàn dặm.’ Bèn sai thị tùng đóng ngựa trở về quê nhà)