滿庭芳
皓月窺檐
桂香飄拂
夜深更轉星移
樹枝霜濕
倏忽弄封姨
銀漢橋邊閃爍
小幽徑竹葉重圍
柴門掩
階苔已點
花草芳菲
何之
南北路
崎嶇險阻
世事難期
且眾人貪妒
莫不如歸
坐臥松林竹苑
舉杯酒賞月吟詩
逍遙樂
煙霞谿壑
似隻鶴高飛
MÃN ĐÌNH PHƯƠNG
Hạo nguyệt khuy
thiềm
Quế hương phiêu phất
Dạ thâm canh chuyển
tinh di
Thụ chi sương thấp
Thúc hốt lộng
phong di
Ngân hán kiều biên
thiểm thước
Tiểu u kính, trúc
diệp trùng vi
Sài môn yểm
Giai đài dĩ điểm
Hoa thảo phương phi
Hà chi
Nam bắc lộ
Khi khu hiểm trở
Thế sự nan kì
Thả chúng nhân
tham đố
Mạc bất như quy
Toạ ngoạ tùng lâm
trúc uyển
Cử bôi tửu, thưởng
nguyệt ngâm thi
Tiêu dao lạc
Yên hà khê hác
Tự chích hạc cao
phi
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 02/11/2023
Phong
di 封姨: một tên gọi khác của gió, cũng
viết là 封夷,
vị thần gió trong truyền thuyết thần thoại Trung Quốc, còn gọi là “Phong gia
di” 封家姨,
“Thập bát di” 十八姨,
“Phong thập bát di” 封十八姨, ta quen gọi là “Dì gió”
Vào
niên hiệu Thiên Bảo 天宝đời Đường, Thôi Huyền Vi 崔玄微 vào một đêm xuân gặp được mấy
người đẹp: người áo xanh là Dương thị 杨氏, người áo trắng là Lí thị 李氏, người áo đỏ là Đào thị 陶氏, người áo lụa đào là tiểu nữ Thạch
Thố Thố 石醋醋cùng
với Phong gia thập bát di 封家十八姨 (dì mười tám nhà họ Phong). Họ Thôi 崔 bảo rót rượu để vui uống, Thập
bát di rót làm vấy bẩn áo của Thố Thố, buổi tiệc không vui giải tán. Đêm hôm
sau, các cô gái lại đến, Thố Thố nói rằng các cô gái đều ở trong vườn, phần nhiều
bị gió dữ quấy nhiễu, cầu xin họ Thôi mỗi năm vào lúc Nguyên đán 元旦treo lá cờ màu hồng ở phía đông
trong vườn, thì có thể tránh được nạn. Lúc bấy giờ Nguyên đán đã qua, nhân đó
xin một buổi sáng sớm nào đó treo cờ. Ngày hôm đó, gió từ hướng đông thổi đến,
làm gãy cây, cát bụi bay mù, vậy mà cây hoa trong vườn đều bất động. Họ Thôi bấy
giờ mới ngộ ra, các cô gái đó đều là hoa tinh, còn Thập bát di là thần gió.
Về
sau trong thơ văn thường “phong di” 封姨 để chỉ gió.
http://xh.5156edu.com/page/z2550m1686j20726.html
“Phong
di” ta thường gọi là “dì gió”, “thập bát di” là “dì mười tám”.
Đêm có ả trăng làm
bạn cũ
Ngày thì dì gió
quét bên giường
(“Hồng Đức quốc âm thi tập”)
Nước non một gánh
nhẹ thay
Lứa vui dì gió bạn
vầy ải trăng
(“Sơ kính tân trang”)