CHIÊU
QUÂN GỬI NHẠN THƯ PHONG CHỐN NÀY (1190)
Gửi nhạn: “Nhạn” 雁tức chim nhạn.
Theo Hán thư – Tô Vũ truyện 汉书 - 苏武传: Thời Hán Vũ Đế, Tô Vũ
đi sứ Hung nô bị giữ lại. Hung nô nhiều lần
uy hiếp dụ dỗ muốn ông đầu hàng nhưng ông không bằng lòng, bị đưa đến Bắc Hải 北海chăn dê. Trải qua 19 năm gian khổ, Tô Vũ vẫn bất khuất.
Thời Hán Chiêu Đế 汉昭帝, nhà Hán và Hung nô nghị hoà, triều đình đòi trả Tô
Vũ về, nhưng Hung nô nói dối là Tô Vũ đã chết. Sau sứ giả triều Hán lại đến
Hung nô, Thường Huệ 常惠là tuỳ viên cùng đi sứ Hung nô với Tô Vũ đang đêm lén
gặp Hán sứ trình bày rõ sự việc, bảo Hán sứ nói với Thiền vu rằng:
Thiên tử có bắn được con chim nhạn trong vườn Thượng Lâm 上林, nơi chân chim có buộc một phong thư viết trên tấm lụa, cho biết
cả nhóm Tô Vũ hiện đang ở nơi đầm hoang.
Hán sứ cả mừng, làm theo lời Thường Huệ, trách Thiền
vu. Thiền vu nhìn tả hữu thất kinh, tạ lỗi với Hán sứ, nói rằng nhóm người Tô
Vũ hãy còn sống. Nhân đó Tô Vũ được trả về.
Về sau, người ta thường dùng “nhạn tín” 雁信, “nhạn thư” 雁书, “nhạn bạch” 雁帛 để chỉ thư tín.
Nàng rằng: Tích trước ghi lòng
Chiêu Quân gửi nhạn thư phong chốn này.
(Nhị độ mai
1189 - 1190)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 14/10/2023