TRUNG THU TIẾT
Trung
thu tiết 中秋节là lễ tiết truyền thống của dân tộc Hán, cũng gọi là
“Đoàn viên tiết” 团圆节, “Bát nguyệt tiết” 八月节. Thời gian vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, đúng vào lúc giữa mùa thu ,
cho nên gọi là “Trung thu tiết”. Trung thu tiết 中秋节cùng
với Nguyên tiêu tiết 元宵节, Đoan ngọ tiết 端午节gọi chung là “Tam đại truyền thống giai tiết” 三大传统佳节. Âm lịch một năm có 4 mùa, mỗi mùa lại phân làm ba bộ
phận là Mạnh 孟, Trọng 仲, Quý 季, cho nên Trung thu cũng gọi là “Trọng thu” 仲秋. Trăng vào lúc rằm tháng 8 là tròn nhất, sáng nhất
trong một năm, cho nên trung thu cũng gọi là “Nguyệt tịch” 月夕, “Bát nguyệt tiết” 八月节.
Trung thu tiết đã xuất hiện vào thời Lưỡng Hán, nhưng thời gian là vào ngày Lập
thu 立秋. Thời Đường, hoạt động vào mùa Trung thu càng tăng
nhiều, xuất hiện những hoạt động như “quan nguyệt” 观月,
“thưởng nguyệt” 赏月, “ẩm tửu đối nguyệt” 饮饮酒对月… Thời Bắc Tống, Tống Thái Tông 宋太宗 định ngày rằm
tháng 8 làm Trung thu tiết. Trung Quốc trước giờ luôn là một xã hội nông nghiệp,
tháng 8 là lúc thu hoạch mùa màng, mừng được bội thu, mừng đoàn viên trở thành
chủ đề của Trung thu tiết. Mỗi khi màn đêm buông xuống, trăng sáng từ phương
đông hiện ra, mọi người dâng “nguyệt bính” 月饼
(bánh trung thu), hoa quả để cúng trăng, phong tục này kéo dài cho đến hiện
nay. Rằm tháng 8, mọi người ngắm trăng sáng trên bầu trời, mong cả nhà đoàn tụ.
Du tử chốn tha hương, cũng kí thác lòng nhớ đến quê hương và nhớ đến người thân
ở quê nhà, cho nên Trung thu tiết cùng còn gọi là “Đoàn viên tiết” 团圆节.
Ngoài dân tộc Hán ra, các dân tộc thiểu số khác như Thái 傣, Miêu 苗, Bạch 白, Cáp Ni 哈尼, Nạp Tây 纳西, Mông Cổ 蒙古, Dao 瑶, Bố y 布依cũng ăn tết Trung thu.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/9/2023
(Quý Mão, Trung thu tiết)
Nguồn
BẤT KHẢ BẤT TRI ĐÍCH 3000 CÁ VĂN HOÁ THƯỜNG THỨC
不可不知的3000个文化常识
Biên soạn: Tinh Hán 星汉