LÍ TĨNH TRIỀU ĐƯỜNG
Lí Tĩnh 李靖 là
chiến thần của Đại Đường, cũng là giáo phụ của quân đội nhà Đường. Danh tướng đệ
tử đời sau nhiều vô số, học sinh ưu tú có 3 người: Lí Tích 李勣 (cũng
chính là Từ Mậu Công 徐茂公), Tô Định Phương 苏定方, Hầu Quân Tập 侯君集.
Tô Định Phương lại có đệ tử tái truyền là Bùi Hành Kiệm 裴行俭, năm người họ đều xuất sắc trong số các danh tướng.
Đường
Thái Tông 唐太宗 từng
bảo Lí Tĩnh dạy binh pháp cho Hầu Quân Tập, kết quả Hầu Quân Tập đến trước mặt
Đường Thái Tông cáo trạng, nói rằng Lí Tĩnh sắp làm phản, nhân vì mỗi lần đến
chố tinh vi, Lí Tĩnh liền không dạy tiếp. Lí Tĩnh lại nói rằng:
- Đó là Hầu Quân Tập muốn làm phản. Hiện nay
trung nguyên đã an định, bình pháp mà thần dạy cho Hầu Quân Tập, đủ đê an chế tứ
di. Nay Hầu Quân Tập muốn học hết binh pháp của thần, là có ý khác đó.
Về sau, quả nhiên Hầu Quân Tập cùng với thái tử Lí Thừa Càn 李承乾 mưu phản.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/3/2023
Nguồn
THÚ THUYẾT TRUNG QUỐC SỬ
趣说中国史
Tác giả: Thú Ca 趣哥
Bắc Kinh – Đài Hải xuất bản xã, 2020
Phụ lục của
người dịch
Lí Tĩnh 李靖 (năm 571 –
năm 649): Tự Dược Sư 药师 (có
thuyết cho tên là Dược Sư, người Tam Nguyên 三原
Ung Châu 雍州 (nay
là huyện Tam Nguyên 三原Thiểm Tây 陕西), tổ tịch Địch Đạo 狄道Thiểm Tây 陕西 (nay là huyện Lâm Thao 临洮 Cam Túc 甘肃). Ông là quân sự gia kiệt xuất cuối thời Tuỳ đầu thời
Đường.
Lí Tĩnh
xuất thân Đan Dương phòng 丹杨房của họ Lí ở Thiểm
Tây. Ban đầu làm quan triều Tuỳ, bái Mã ấp Quận thừa 马邑郡丞. Sau chuyển làm quan cho triều Đường, theo Tần Vương Lí Thế Dân 秦王李世民 đánh
Vương Thế Sung 王世充. Năm Vũ Đức 武德thứ 3 (năm 620), phụ
tá Triệu Quận Vương Lí Hiếu Cung 赵郡王李孝恭 bình Tiêu Súng 萧铳và Phụ Công Thạch 辅公祏phía
nam, đồng thời chiêu phủ các bộ ở Lĩnh Nam 岭南.
Năm Vũ Đức thứ 8 (năm 625) tại biên cương phía bắc chế ngự Đông Đột Quyết 东突厥xâm nhập. Năm Trinh Quán 贞观thứ
3 (năm 629), là Định Tương đạo Hành quân tổng quản 定襄道行军总管, thống lĩnh chư tướng bắc chinh, với 3000 tinh kị ban đêm tập kích Định
Tương 定襄, khiến bộ Hiệt Lợi Khả Hãn 颉利可汗 kinh hãi tan rã, sau lại đến tập kích Âm Sơn 阴山,
nhất cử diệt vong Đông Đột Quyết, khiến biên cương triều Đường từ Sơn Âm phía bắc
thẳng đến đại mạc. Nhân có công được bái Thượng thư Hữu bộc dịch 尚书右仆射, phong Đại Quốc Công 代国公.
Năm Trinh Quán thứ 9 (năm 635) , nhân vì có bệnh ở chân nên cáo lui, cùng năm
đó lại được khởi dụng, thống lĩnh quân đội đánh Thổ Cốc Hồn 吐谷浑phía tây. Sau được cải phong Vệ Quốc Công 卫国公, người đời goi ông là “Lí Vệ Công” 李卫公. Về già nhiều bệnh, đóng cửa không tham dự chính sự.
Năm Trinh Quán thứ 17 (năm 643), được ghi tên vào “Lăng Yên Các nhị thập tứ
công thần” 凌烟阁二十四功臣. Năm Trinh Quán thứ 23 (năm 649), Lí Tĩnh bệnh và qua
đời, hưởng niên 79 tuổi. Sách tặng Tư đồ 司徒,
Tịnh Châu Đô đốc 并州都督, thuỵ hiệu “Cảnh Vũ” 景武,
được bối táng ở Chiêu lăng 昭陵. Thời Đường Túc
Tông 唐肃宗được phối hưởng ở Vũ Thành Vương miếu 武成王庙, được xếp vào Thập triết 十哲.
Từ cuối đời Đường về sau, dần dần được thần hoá. Thời Hậu Tấn truy phong “Linh
Hiển Vương” 灵显王, đến thời Nam Tống được gia phong làm “Phụ Thế Linh Hựu
Trung Liệt Vương” 辅世灵佑忠烈王.
Lí Tĩnh
một đời chinh chiến mấy chục năm, lập công lao hiển hách cho việc kiến lập và
phát triển của triều Đường. Kinh nghiệm tác chiến trị quân của ông đã tiến thêm
một bước làm phong phú tư tưởng quân sự và lí luận binh pháp thời cổ Trung Quốc.
Trứ tác của ông có nhiều bộ binh thư như “Lục
quân kính” 六军镜, “Vệ Công binh pháp” 卫公兵法, đa phần đã
thất truyền.
https://baike.baidu.com/item/%E6%9D%8E%E9%9D%96/544