Dịch thuật: Treo trên thấy có bức tranh Di Tề (250) (Nhị độ mai)

 

TREO TRÊN THẤY CÓ BỨC TRANH DI TỀ (250)

          Di Tề: Tức Bá Di 伯夷và Thúc Tề 叔齐.  

          Bá Di 伯夷 và Thúc Tề叔齐 là hai người con của vua nước Cô Trúc 孤竹. Bá Di là con trưởng, Thúc Tề là con thứ ba. Vua nước Cô Trúc tuổi cao, muốn lập Thúc Tề làm người kế vị. Khi vua Cô Trúc mất, Thúc Tề lại nhường ngôi cho Bá Di, Bá Di lấy lí do là tuân theo di mệnh nên không chịu nhận liền bỏ trốn. Thúc Tề cũng không chịu lên ngôi, cũng bỏ trốn. Trên đường, cả hai gặp nhau. Nghe nói Tây Bá Xương 西伯昌 có đức, giỏi chăm sóc người già, hai người quyết định đến nước Chu xem thử. Sắp đến biên cảnh Tây Kì 西岐, nghe tin Tây Bá Xương qua đời, Vũ Vương 武王đang hưng binh phạt Thương, hai người đến với Chu binh. Chẳng bao lâu Bá Di, Thúc Tề tại Mạnh Tân 孟津chặn đầu ngựa của Vũ Vương, ghìm dây cương lớn tiếng nói rằng:

Phụ tử bất táng, viên cập can qua, khả vị hiếu hồ? Dĩ thần thí quân, khả vị nhân hồ?

父死不葬, 爰及干戈, 可谓孝乎? 以臣弑君, 可谓仁乎?

(Phụ thân qua đời không chịu lo mai táng, mà lại động can qua, có thể gọi là hiếu được chăng? Thân là bề tôi mà lại thí quân, có thể gọi là nhân được chăng?)

Lúc bấy giờ, thủ hạ của Vũ Vương muốn giết Bá Di Thúc Tề, nhưng Khương Thái Công 姜太公ngăn lại nói rằng:

- Họ là nghĩa sĩ.

Rồi đỡ đứng dậy thả cho đi.

Sau khi Vũ Vương diệt nhà Thương, thiên hạ về với nhà Chu, Bá Di, Thúc Tề cảm thấy xấu hổ không ăn thóc nhà Chu, ở ẩn tại núi Thú Dương 首阳, hái rau vi mà ăn. Sau cả hai chết đói ở nơi đó.

https://baike.baidu.com/item/%E4%BC%AF%E5%A4%B7%E5%8F%94%E9%BD%90/7024495

          Trong Luận ngữ - Công Dã Tràng 论语 - 公冶长có câu:

Bá Di Thúc Tề bất niệm cựu ác, ón thị dụng hi.

伯夷叔齐不念旧恶, 怨是用希

(Bá Di và Thúc Tề không nhớ tới những những điều xấu của người ta, nên ít có những lời oán hận)

Sáng mai thức dậy trông quanh

Treo trên thấy có bức tranh Di Tề

(Nhị độ mai 249 - 250)

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 16/02/2023

Previous Post Next Post