THẾ NÀO LÀ “THẦN TIÊN THI”
“Thần
tiên thi” 神仙诗chỉ thi ca lấy thần tiên làm đề tài. Mọi người có thể
hỏi: “Du tiên thi” 游仙诗cũng chẳng phải là lấy thần tiên làm đề tài sao? Đùng
vậy, “Du tiên thi” cũng biểu đạt tư tưởng thần tiên, nói nó là thần tiên thi
thì cũng chưa từng là không thể, nhưng ở đây có sự hạn chế về thời gian, tức
“Thần tiên thi” nói chung là thi ca thời kì Đường Tống lấy thần tiên làm đề
tài, nó là một trong những môn loại của Đường thi.
Do bởi
kẻ thống trị thời Đường Tống sùng bái Đạo giáo, cho nên Đạo giáo trong xã hội có
ảnh hưởng rất lớn, thần tiên bèn trở thành đối tượng ngâm vịnh chủ yếu của thi
ca. Đạo sĩ Tư Mã Thừa Trinh 司马承祯, Ngô Quân 吴筠cùng với nữ đạo sĩ thi nhân thời vãn Đường Ngư Huyền
Cơ 鱼玄机đều có những giai tác ra đời. Một số tác phẩm của đại
thi nhân Lí Bạch 李白 cũng
tràn đầy tư tưởng thần tiên, như Đăng
Thái sơn thi 登泰山诗:
Thanh trai tam thiên nhật
Liệt tố tả Đạo kinh
Ngâm tụng hữu sở đắc
Chúng thần vệ ngã hình
Vân hành tín trường phong
Táp nhược vũ dực sinh
清斋三千日
裂素写道经
吟诵有所得
众神卫我形
云行信长风
飒若羽翼生
(Trai giới ba ngàn ngày
Xé lụa trắng chép Đạo kinh
Ngày ngày ngâm tụng được sở đắc
Cảm giác như có chúng thần hộ vệ bên thân
Có thể theo gió cưỡi mây
Giống như trên thân mọc ra đôi cánh)
Và như ở
bài Cổ phong 古风:
Nhất xan lịch vạn tuế
Hà dụng hoàn cố hương
Vĩnh tuỳ trường phong khứ
Thiên ngoại tứ phiêu dương
一餐历万岁
何用还故乡
永随长风去
天外恣飘扬
(Sau khi uống quỳnh tương có thể sống lâu muôn tuổi
Thì cần gí phải quay về cố hương
Theo cơn gió lớn bay đi mãi
Mặc sức bay ngoài bầu trời)
Còn bài
Mộng du Thiên Mỗ ngâm lưu biệt 梦游天姥吟留别, toàn bài
biểu đạt tư tưởng thần tiên của ông. Theo truyền thuyết, Lí Bạch lúc về già tiếp
thụ Đạo lục 道菉trở thành đạo sĩ tại Tử Cực cung 紫极宫ở Tề Châu 齐州.
Ngoài Lí Bạch ra, Lí Thương Ẩn 李商隐, Lí Hạ 李贺đời Đường cũng đều có giai tác về Thần tiên thi. Thần tiên thi đời Đường ảnh hưởng trực tiếp đến đời Tống. Không ít từ bài 词牌 (tên làn điệu của từ) đời Tống có nguồn gốc từ câu chuyện Đạo giáo.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 03/01/2023
Nguồn
ĐẠO GIÁO THƯỜNG THỨC ĐÁP VẤN
道教常识答问
Tác giả: Khanh Hi Thái 卿希泰
Vương Chí Trung 王志忠
Đường Đại Triều 唐大潮
Giang Tô cổ tịch xuất bản xã, 1996