誦甘棠惜哉今無召伯
歌麥穗幸矣古有張堪
Tụng
cam đường, tích tai kim vô Thiệu Bá
Ca mạch tuệ, hạnh hĩ cổ hữu Trương Kham
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 16/01/2023
Lấy ý từ câu 154 trong “Nhị độ
mai”
Đọc ca mạch tuệ ngâm thơ cam đường
Cam đường 甘棠: Điển xuất từ
bài
Bài Cam đường 甘棠ở phần Thiệu Nam
召南trong
kinh Thi gồm 3 chương, mỗi chương 3
câu, biểu đạt lòng hoài niệm kính yêu của người dân đối với Thiệu Công 召公. Ngày trước Thiệu Công từng dừng chân nghỉ lại dưới
cây cam đường, sự việc tuy đã qua, nhưng lòng yêu quý của mọi người đối với ông
vẫn còn, người dân không thể nào quên.
Tế phế cam đường. Vật tiễn vật phạt, Thiệu
Bá sở bạt.
Tế phế cam đường. Vật tiễn vật bị, Thiệu Bá sở khí
Tế phế cam đường. Vật tiễn vật bế, Thiệu Bá sở thuế.
蔽芾甘棠. 勿翦勿伐. 召伯所苃
蔽芾甘棠. 勿翦勿敗. 召伯所憩
蔽芾甘棠. 勿翦勿拜. 召伯所說
(Cây cam đường tươi tốt. Chớ xén cành, chớ chặt
cành. Vì Thiệu Bá từng ở lại nơi đó.
Cây cam đường tươi tốt. Chớ
xén cành, chớ bẻ cành. Vì Thiệu Bá từng nghỉ lại nơi đó.
Cây cam đường tươi tốt. Chớ
xén cành, chớ bẻ cong. Vì Thiệu Bá từng dừng chân nơi đó)
(“Thi kinh” Bạch thoại tân giải. Đài Loan: Trí Dương xuất bản xã ấn hành, 2004)
Mạch tuệ 麥穗: Điển xuất từ truyện Trương Kham 张堪.
Trong Hậu Hán thư – Trương Kham truyện 后汉书 - 张堪传có chép:
Trương Kham 张堪tự Quân Du 君游, người đất Uyển 宛 Nam Dương 南阳. Lúc ông làm Thái
thú ở Ngư Dương 渔阳, ngoài việc đánh lui kị binh Hung nô, ông còn khai khẩn 8000 khoảnh ruộng tại huyện Hồ Nô 狐奴, khuyến khích dân
cày cấy làm giàu. được bách tính kính yêu. Để ca ngợi chính tích của Trương
Kham, bách tính làm bài ca rằng:
Tang
vô phụ chi
Mạch
tuệ lưỡng kì
Trương
quân vi chính
Lạc
bất khả chi
桑无附枝
麦穗两歧
张君为政
乐不可支
(Cành lá dâu không
mọc nhánh
Cây lúa mạch lại
trổ hai bông
Trương quân cai trị
Dân vui sướng
không gì sánh bằng)
Cành dâu không mọc nhánh, cây lúa mạch
lại trổ hai bông, đó là hiện tượng dị thường ít thấy. Người xưa mê tín, cho đó
là xuất hiện điềm lành. Trương Kham trị lí vùng Ngư Dương, chú trọng việc nông
tang, khuyến khích dân cày cấy, khiến cuộc sống của dân ấm no giàu có, Hung nô
không dám xâm phạm.