清客暗香逢木母
癯仙疏影遇瓊葩
Thanh khách ám
hương phùng mộc mẫu
Cù tiên sơ ảnh ngộ quỳnh pha
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 27/01/2023
Mùng 6 tết Quý Mão
Thanh khách, ám hương, mộc mẫu,
cù tiên, sơ ảnh, quỳnh pha đều là biệt xưng của hoa mai.
Thanh
khách 清客: Biệt xưng của hoa mai. Hoa mai
được nhân cách hoá, và vì hoa nở trong mùa đông lạnh nên có tên như thế. Diêu
Khoan 姚宽đời
Tống trong Tây Khê tùng ngữ thập khách 西溪丛语十客 có câu:
Mai
hoa vi thanh khách
梅花为清客
(Hoa mai là thanh khách)
Ám
hương 暗香
và Sơ ảnh 疏影: Biệt xưng của hoa mai. Trong
bài Sơn viên tiểu mai 山園小梅của Lâm Bô 林逋đời Tống có câu:
Sơ
ảnh hoành tà thuỷ thanh thiển
Ám
hương phù động nguyệt hoàng hôn
疏影橫斜水清淺
暗香浮動月黃昏
(Bóng thưa của cành mai nằm ngang
trên mặt nước trong và cạn
Mùi hương ngầm thoang thoảng
trong buổi hoàng hôn)
Mộc
mẫu 木母: Biệt xưng của hoa mai. Chữ 梅 (mai) chiết tự ra sẽ có hai chữ
là 木
(mộc) và 母
(mẫu), cho nên gọi hoa mai là “mộc mẫu”.
Cù
tiên 癯仙:
Biệt xưng của hoa mai, ý nghĩa là vị tiên nhân có cốt cách thanh cao gầy ồm.
Trong bài Xạ đích sơn quan mai 射的山关梅của Lục Du 陆游đời Tống có câu:
Lăng
lệ băng sương tiết dũ kiên
Nhân
gian nãi hữu thử cù tiên
凌厉冰霜节愈坚
人间乃有此癯仙
(Trong băng trong sương hoa càng
mạnh mẽ, khí tiết càng cứng cõi
Chốn nhân gian có được vị cù
tiên này)
Quỳnh
pha 瓊葩: Biệt xưng của hoa mai. Trong
bài Thiên diệp mai 千叶梅của Hàn Duy 韩维đời Tống có câu:
Nam
viên huỷ mộc biến xuân quang
Độc
ái quỳnh pha yểm chúng phương
南园卉木遍春光
独爱琼葩掩众芳
Cây cỏ chốn Nam viên hết thảy đều
ở trong ánh sáng mùa xuân
Chỉ riêng yêu quỳnh pha, mùi
thơm của của hoa át cả trăm hoa)