PHONG MÃ NGƯU BẤT
TƯƠNG CẬP
风马牛不相及
Không liên quan gì với nhau
Giải thích: Giữa hai hoặc mấy sự vật không
có liên quan gì với nhau
Xuất xứ: Xuân Thu . Tả Khâu Minh 左丘明: Tả truyện – Hi Công tứ niên 左左传 - 僖公四年
Thời
Xuân Thu, nước Tề có một dạo làm bá chủ, Tề Hoàn Công 齐桓桓公trở thành thủ lĩnh của chư hầu.
Lỗ. Tống, Vệ, Trần, Tào đều quy phụ nước Tề, chỉ có Sở vì ở cách xa nước Tề, lại
tự cho mình là đại quốc, nên không quan tâm đến. Tề Hoàn Công liền triệu tập quốc
quân của chư hầu đến họp, quyết định cùng nhau chinh phạt nước Sở. Quốc quân nước
Sở nghe tin Tề Hoàn Công đích thân đem quân thảo phạt, vô cùng lo sợ, vội phái
sứ thần đến đàm phán với Tề Hoàn Công.
Sứ
thần nói với Tề Hoàn Công rằng:
-
Nước Tề của ngài ở phương bắc, nước Sở của
chúng tôi ở xa tận phương nam, khoảng cách giữa hai nước chúng ta quá xa, cho
dù là ngựa đực, ngựa cái cùng trâu đực, trâu cái khi động dục đuổi nhau, có chạy
thật nhanh, thật xa cũng không thể nào vượt qua được biên giới (Phong mã ngưu bất
tương cập 风马牛不相及).
Nhưng nay quân Tề lại vượt núi băng sông đến vùng đất của nước Sở, không biết
là vì sao?
Tướng
quốc Quản Trọng 管仲nói
rằng:
-
Chúng tôi lấy danh nghĩa Chu thiên tử thảo
phạt nước Sở. Trước đây Thiệu Khang Công 召康公（1）từng mệnh lệnh cho
tiên quân Thái Công 太公 (2)
chúng tôi rằng: ‘Để phò tá vương thất, ngũ hầu cửu bá đều có thể bị chinh phạt.
Trước mắt, nước Sở các ông coi thường Chu thiên tử, ngay cả cỏ mao mà thiên tử
dùng trong tế tự, các ông mấy năm rồi cũng không tiến cống. chúng tôi nhân đó
hưng sư vấn tội.
Sứ
thần nước Sở vội giải thích rằng:
-
Cống phẩm không đưa đến đùng kì, đó là tội
của nước Sở, từ nay về sau há dám không tiến cống? Xin quân Tề thoái lui cho.
Cuối cùng, hai bên vẫn giằng co. Tề Hoàn Công thấy quân Sở uy vũ bất khuất, mới đồng ý đính lập minh ước.
Chú
của người dịch
1- Thiệu Khang Công 召康公: Tức Cơ Thích 姬奭, tính Cơ 姬 danh Thích 奭, không rõ năm sinh năm mất,
cũng gọi là Thiệu Công 召公, Thiệu Bá 召伯, Thiệu Khang Công 召康公, Thiệu Công Thích 召公奭, là đại thần và là tông thất Tây Chu. Ông cùng hàng với Chu
Vũ Vương 周武王,
Chu Công Đán 周公旦.
Cơ Thích sau khi phò tá Chu Vũ Vương diệt nhà Thương, thụ phong ở đất Kế 蓟 (nay là Bắc Kinh 北京), kiến lập chư hầu Yên quốc (Bắc
Yên) thần thuộc Tây Chu. Ông phái con trưởng là Cơ Khắc 姬克quản lí Yên quốc, riêng ông vẫn ở
lại Hạo kinh 镐京
phò tá triều đình.
Nhân vì thái ấp ở đất Thiệu 召 (nay là phía tây nam Kì Sơn 岐山Thiểm Tây 陕西) cho nên xưng là Thiệu Công召公, hoặc Thiệu Bá召伯, Thiệu Công Thích召公奭. Sau khi Chu Vũ Vương qua đời,
Thành Vương 成成王
kế vị, Cơ Thích đảm nhậm chức Thái Bảo 太保.
https://www.easyatm.com.tw/wiki/%E5%8F%AC%E5%BA%B7%E5%85%AC
2- Thái Công 太公: Tức Thái Công Vọng 太公望. Tính Khương 姜,
danh Thượng 尚, tự Tử Nha 子牙, là quân sư của Chu Văn Vương 周文王, Chu Vũ Vương 周武王.
Trong sử sách ghi tên của ông là Khương Thượng 姜尚, Khương Vọng 姜望,
Khương Nha 姜牙, Khương Tử
Nha 姜子牙, Lữ Thượng
吕尚, Lữ Vọng 吕吕望, Lữ
Nha 吕牙, biệt xưng
có Khương Thái Công 姜太公, Lữ
Thái Công 吕太公, Tề Thái
Công 齐太公, Thái Công
太公, Thái Công Vọng 太公望, Thượng Phủ 尚父,
Sư Thượng Phủ 师尚父. Miếu hiệu
là Văn Tổ Giáp Tề Công 文祖甲齐公,
được truy phong là Vũ Thành Vương 武成王,
Chiêu Liệt Vũ Thành Vương 昭烈武成王.
Thái Công Vọng phò tá nhà Chu có công, được thụ phong ở nước Tề 齐, ông là Thuỷ tổ của Khương Tề 姜齐.
https://zh.m.wikipedia.org/zh-hans/%E5%A4%AA%E5%85%AC%E6%9C%9B
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 16/11/2022
Nguyên tác Trung văn
PHONG MÃ NGƯU BẤT TƯƠNG CẬP
风马牛不相及
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004