THÍCH KẾ QUANG
(kì 2)
XA NGÀN DẶM ĐẾN GIẾT ĐỊCH
ĐƯỜNG HẸP GẶP NHAU KẺ MẠNH THẮNG
Oa khấu (oa khấu 倭寇 tức giặc lùn) sau khi bị tổn thương nặng tại
Chiết Giang 浙江đã chuyển hướng dời đến vùng Phúc Kiến 福建, Quảng Đông 广东. Tuần phủ Phúc Kiến
Du Chấn Đắc 游震得dâng tấu lên triều đình, thỉnh cầu phái quân Minh Chiết
Giang tăng viện. Tháng 7 năm Gia Tĩnh 嘉靖 thứ 41 (năm 1562), Hồ Tông Hiến 胡宗宪 phái Thích Kế Quang dẫn 6000 Thích gia quân tăng viện,
ngoài ra còn phái Trung quân Đô ti Đái Xung 戴冲dẫn
1600 người hiệp trợ.
Tháng
8, Thích gia quân đến Ninh Đức 宁德, Thích Kế Quang ban
xuống “Chiêu phủ lệnh” 招抚令, hán gian các nơi
như ở Chương Loan 章湾lũ lượt quy thuận. Giặc lùn phái Lí Thập Bản 李十板, Trương Thập Nhất 张十一 đến giả hàng, bọn
chúng trình bày thân phận, biểu thị muốn lập công chuộc tội.
Ngày 07
tháng 8, Thích Kế Quang phái hai chi đội trấn thủ Kim Thuỳ Độ 金垂渡 và Thạch Bích Lĩnh 石壁岭,
đích thân ông cùng quân chủ lực tấn công Chương Loan. Cư dân nơi đó đến thỉnh tội,
Thích Kế Quang nói rằng:
- Ta để
các người quy thuận, cho các ngươi một con đường sống.
Họ đều
bằng lòng vì quân Minh mà ra sức, chẳng bao lâu, hơn 1000 người đến quy thuận.
Sáng sớm
ngày hôm sau, chủ lực Thích gia quân tiến lên tấn công, Vương Như Long 王如龙đem binh trấn giữ vùng biển Cảng Vĩ 港尾. Thích Kế Quang nói với chúng tướng rằng:
- Phải giết hết bọn giặc đợi thuỷ triều bờ đối
diện rút mới có thể trở về, nếu không sẽ về không được. Nếu sợ thì chớ có đi
tác chiến, ta không muốn bỏ rơi các vị.
Chúng
tướng nói rằng:
- Chúng tôi từ xa ngàn dặm đến giết địch, lại
sợ giặc lùn sao?
Thích Kế
Quang bảo rằng:
- Sợ lực bất tùng tâm.
Chúng
tướng lũ lượt bày tỏ ý muốn giết hết giặc lùn, Thích Kế Quang nói rằng:
- Ta sẽ đánh trống trợ uy cho các vị.
Thích
gia quân bày Uyên Ương trận, hướng đến ghềnh cạn xông lên, mỗi người lưng vác một
bó cỏ, đem trải trên bùn nơi ghềnh. Bọn họ ở trần bò tiến lên, vượt qua ghềnh cạn
đến bờ đối diện.
Giặc
lùn trên đảo bày trận dọc theo bờ, một số lớn giặc lùn chiếm cứ trong Mộc Thành
木城. Thích Kế Quang phái Ngô Duy Trung 吴惟忠đem một nhóm quân tấn công Mộc Thành, Trần Tử Loan 陈子銮 đem một nhóm quân xông đến trận địch, Trần Đại Thành 陈大成đem một nhóm quân thuận theo chân núi đến phía sau của địch.
Hai bên
đánh nhau khó phân thắng bại, Vương Như Long 王如龙ở
bờ đối diện thấy hình thế nguy cấp, liền dẫn quân tăng viện. Giặc lùn chống cự
không nỗi, lần lượt tan vỡ tháo chạy. Sau buổi trưa, 2600 tên giặc lùn bị giết
sạch.
Ngày 19
tháng 8, Thích gia quân đến Phúc Thanh 福清,
triệu tập tướng lĩnh ở Phúc Kiến, Chiết Giang, bố trí giết địch. Ngày mùng 1
tháng 9. một lộ quân do Đái Xung Tiêu 戴冲霄thống lĩnh, từ núi
Cẩm Bình 锦屏tấn công, một lộ khác do Thi Minh Tứ 施明赐, Đồng Tử Minh 童子明thống
lĩnh, mai phục tại Lâm Mộc Lĩnh 林木岭; tướng lĩnh Phúc
Kiến dẫn quân mai phục tại Điền Nguyên Lĩnh 田原岭,
Ngư Khê 渔溪, Thượng Kính 上径.
Khi
Thích Kế Quang xuất thành, bách tính vô cùng hoan nghinh, xin Thích gia quân giết
giặc. Thích Kế Quang nói rằng:
- Đội quân của ta từ đường xa ngàn dặm mà đến,
cần được nghỉ ngơi chỉnh đốn.
Giặc
lùn sau khi biết được đã buông lỏng phòng bị.
Đêm vào
lúc canh hai, Thích gia quân đến Khỉ (Kỉ) điếm 杞店 (1), bao vây giặc lùn, Chu Ngọc 朱钰vào
doanh trại của địch, mở rộng cổng, Thích gia quân xông vào, toàn bộ giặc lùn bị
giết.
Thích Kế
Quang đưa quân về núi Cẩm Bình trấn thủ. Khoảng canh năm, ước chừng 700 tên giặc
lùn đến tập kích quân doanh. Thích Kế Quang phái tinh binh ẩn nấp tại sơn khẩu.
Sau khi giặc lùn tiến vào chỗ mai phục, hoả sung của phục binh nhất loạt khai
phát, nhiều quân địch bị ngã. Giặc lùn định bỏ chạy, bị gia cây tật lê đâm rách
chân tay, hành động chậm chạp. Thích Kế Quang đem quân bao vây, giặc lùn vất
vàng lại, Thích gia quân không ai nhặt. Giặc lùn chạy đến Ngưu Điền 牛田đại trại.
Giặc
lùn ở Ngưu Điền bày trận nghinh chiến, quân Minh phân thành hai lộ bao vây, giặc
lùn thảm bại bỏ chạy.
Thích
gia quân liên tiếp phá sào huyện của giặc lùn ở Ngưu Điền 牛田, Thượng Tiết 上薛,
Văn Độc 闻读. Lộ quân Minh do Đái Xung Tiêu thống lĩnh chạy đến.
Quân Minh dựng cờ trắng trong trận, mấy ngàn tên hán gian chạy đến đầu hàng.
Giặc
lùn chiếm cứ tại Tây Lâm 西林, Mộc Lĩnh 木岭cùng tàn quân vượt qua cầu Thượng Kính 上径. Tham tướng Phúc Kiến mai phục nơi đó không chuẩn bị,
bị giặc lùn truy sát, may nhờ Thích gia quân đến kịp thời. Giặc lùn chạy đến
huyện Huệ An 惠安Tuyền Châu 泉州, cướp không được thức
ăn, lại chạy về lại phía nam huyện Bồ Thành 蒲城.
Giặc lùn để cho hán gian giữ mặt ngoài, giặc lùn kiên thủ trong Lâm Đôn 林墩 ước khoảng hơn 4000 tên.
Ngày 12
tháng 9, Thích Kế Quang mệnh cho Trương Gián 张谏,
Diệp Đại Chính 叶大正 dẫn 1600 người vào ngày 14 tiến lên chặn đường tại Hải
Kiều 海桥. Thích gia quân tiến đến huyện thành Bồ Điền 蒲田. Thích gia quân giả làm như là đang nghỉ ngơi chỉnh đốn,
ngầm chuẩn bị vật tư. Nửa đêm, Thích gia quân đến Tây Hồng 西洪.
Đường
chật ngõ hẹp, giặc lùn tan vỡ tháo chạy, hơn 1000 người rơi xuống nước chết
chìm. Giặc lùn chạy hướng đến Hoàng Thạch 黄石.
Thích gia quân bỏ qua hán gian để đuổi theo giặc lùn. Giặc lùn chạy đến Diêu
Táo xưởng 窑灶厂kiên thủ. Quân Minh dùng gỗ kẹp với thuốc súng thiêu đốt
quân địch, giết chết hơn 900 tên giặc lùn, thiêu chết mấy ngàn tên giặc lùn.
Thích gia quân chỉ chết 96 người.
(còn tiếp)
Chú của người
dịch
6- Về âm đọc
của chữ 杞
Khang Hi tự điển ghi 康熙字典 rằng:
Chữ 杞 có mấy
bính âm sau: qǐ,
sì, hài
- Với bính âm qǐ:
Đường vận 唐韻, Vận Hội 韻會, Chính vận 正韻 phiên
thiết là KHƯ LÍ 墟里.
Tập vận 集韻 phiên
thiết là KHẨU KỈ 口己.
Đều có âm là 起 (khỉ).
Thuyết văn 說文 giải
thích là một loại thực vật, tức cây “câu khỉ” 枸杞.
Ngoài
ra còn là tên nước, đời sau của nhà Hạ.
Cũng là
một họ, lấy nước làm họ.
- Với bính âm sì
Tập vận 集韻 phiên
thiết là TƯỢNG XỈ 象齒. âm “tỉ”, một loại nông cụ, đồng với chữ 㭒 (tỉ).
- Với bính âm là hài
Loại thiên 類篇phiên thiết là HẠ KHẢI 下楷,
âm 駭 (hãi), tức cái mai cái thuổng
(Hán
ngữ đại từ điển xuất bản xã, 2003, trang 458)
Như vậy chữ 杞 chính âm là “khỉ”, ta quen đọc là “kỉ”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 08/10/2022
Nguyên tác
THÍCH KẾ QUANG
戚继光
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2006.