BÓNG TRĂNG THÁI THẠCH LÀ HỒN AI SAY (442)
Câu này và câu 441 ở trên lấy điển từ
câu chuyện truyền thuyết Lí Bạch nhảy xuống ghềnh vớt trăng.
“Thái Thạch” 采石 tức “Thái Thạch ki” 采石矶 (ghềnh Thái Thạch), ở bờ đông
Trường Giang 长江, phía tây thành phố Mã An Sơn 马安山 tỉnh An Huy 安徽, nguyên danh là “Ngưu Chử ki” 牛渚矶, thời Tam Quốc đổi tên là “Thái Thạch ki”. Nơi đây mặt sông chật
hẹp, hình thế hiểm trở, từ xưa đã là trọng địa phòng thủ vùng sông. Thời Nam Tống,
vào năm Thiệu Hưng 绍兴 thứ
31 (năm 1161), Tham quân vùng Giang Hoài 江淮là Ngu Doãn Văn 虞允文đã đánh bại quân Kim ở đây, sử
xưng là “Thái Thạch chi chiến” 采石之战.
Tại sườn dốc của Thuý Loa sơn 翠螺山ở Thái Thạch ki có một khối đá nhô ra, tục xưng là “Nguyệt đài” 月台. Tương truyền Lí Bạch 李白 lúc về già thường đến đây uống rượu ngắm trăng. Một lần nọ, nhân
vì quá say, nhìn thấy bóng trăng ẩn hiện trên mặt nước, nhầm tưởng là trăng rụng,
liền nhảy xuống vớt, nhưng rốt cuộc đã cưỡi cá kình thăng thiên. Lí Bạch thích
rượu, yêu trăng, lại phóng cuồng, do đó người ta đã đem nguyên nhân cái chết của
ông nối kết với câu chuyện “thuỷ trung tróc nguyệt” 水中捉月, tạo ra “nịch tử thuyết” 溺死说rất lãng mạn. Cả ngàn năm nay vẫn lưu truyền câu chuyện đầy màu sắc
truyền kì và lãng mạn này. Nhiều người đến đây điếu viếng Lí Bạch, trong đó
không thiếu những kẻ hiếu sự đã đề thơ lên vách đá phụ cận để tán tụng Lí Bạch.
Văn học gia Mai Chi Hoán 梅之焕 đời Minh trong một lần dạo
chơi sơn thuỷ đi ngang qua đây, sau khi nhìn thấy những bài thơ trên vách đá của
những kẻ hiếu sự , liền cất tiếng than không dứt. Tại một chỗ trống trên vách
đá, ông đề bài thơ Thái Thạch giang biên 采石江边:
Thái Thạch giang biên nhất đôi thổ
Lí Bạch chi danh cao thiên cổ
Lai lai vãng vãng nhất thủ thi
Lỗ Ban môn tiền lộng đại phủ
采石江边一堆土
李白之名高千古
来来往往一首诗
鲁班门前弄大斧
(Nơi ghềnh Thái Thạch bên Trường
Giang có mộ của Lí Bạch
Danh khí của Lí Bạch đã nổi tiếng
từ xưa
Thế mà kẻ qua người lại đề thơ
bên cạnh mộ Lí Bạch
Quả là múa búa trước cửa nhà Lỗ
Ban)
Bài thơ châm biếm những kẻ hiếu sự.
https://export.shobserver.com/toutiao/html/339370.html
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%87%87%E7%9F%B3%E7%9F%B6
Ấy ai dỗi gót bên non,
Bóng trăng Thái thạch là hồn ai say.
(Bích Câu kì ngộ: 441 - 442)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 16/9/2022