Dịch thuật: Mặn tình trăng gió, nhạt tình lửa hương (364) (Bích Câu kì ngộ)

 

MẶN TÌNH TRĂNG GIÓ, NHẠT TÌNH LỬA HƯƠNG (364) 

          Trăng gió: tức “phong nguyệt” 风月. Trong văn học cổ Trung Quốc, “phong nguyệt” ngoài ý nghĩa chỉ cảnh sắc tươi đẹp, trăng thanh gió mát ra, còn được mượn dùng để chỉ tình ái của đôi thanh niên nam nữ, hoặc chỉ sự phong lưu phóng đãng.

          Vi Trang 韦庄 thời vãn Đường ở bài Cổ li biệt 古离别viết rằng:

Nhất sinh phong nguyệt cung trù trướng

Đáo xứ yên hoa hận biệt li

Chỉ cánh đa tình hà hảo xứ

Thiếu niên trường bão thiếu niên bi

一生风月供惆怅

到处烟花恨别离

止竟多情何好处

少年长抱少年悲

(Một đời trăng gió luôn buồn thương rầu rỉ

Yên hoa khắp chốn hận nỗi biệt li

Đa tình rốt cuộc là nơi nào có thể dừng chân lại

Thiếu niên luôn ôm mãi nỗi đau buồn niên thiếu)

https://so.gushiwen.cn/shiwenv_bf7a26b30d83.aspx

Lửa hương: Tức “Hương hoả” 香火hương và đèn. Thành ngữ Trung Quốc có câu “Hương hoả nhân duyên” 香火因缘, “hương hoả” 香火tức hương đèn dùng để kính thần thờ Phật, “nhân duyên” 因缘 từ nhà Phật tức duyên phận. Thời cổ, lúc kết minh phải lập hương án đốt đèn thắp hương, hướng đến thần mà thề nguyền, nhân đó trong Phật giáo xưng đây đó ý chí hợp nhau là “Hương hoả nhân duyên”.

 “Hương hoả nhân duyên” vốn có xuất xứ từ Bắc sử - Lục Pháp Hoà truyện 北史 - 陆法和传:

Lục Pháp Hoà 陆法和người Bắc Tề, giỏi đạo thuật, có thể biết được tương lai. Ông ẩn cư ở Bách Lí châu 百里州 Giang Lăng 江陵 (nay là Giang Lăng 江陵 Hồ Bắc 湖北). Lúc loạn Hầu Cảnh 侯景, ông giúp Lương Tương Đông Vương 梁湘东王(tức Lương Nguyên Đế - ND) đánh bại bộ hạ của Hầu Cảnh là Thẩm Ước 沈约. Lương Nguyên Đế 梁元帝 nhậm mệnh ông là Đô đốc Dĩnh Châu Thứ sử 都都督郢州刺史, bộ hạ có đến mấy ngàn người. Sau khi Nguyên Đế bị diệt, Lục Pháp Hoà ở vào  triều Tề, hiệu là Kinh Sơn Cư Sĩ 荆山居士. Ông tuy thân thể không bệnh tật, những nói với đệ tử thời kì qua đời của mình, đến lúc đó quả nhiên ông mất.

Thời Lương Nguyên Đế, Lục Pháp Hoà tại Giang Hạ 江夏 (nay là Vân Mộng 云梦Hồ Bắc 湖北) chiêu binh đóng thuyền, định công hạ Tương Dương 襄阳 (nay là Tương Phàn 襄樊 Hồ Bắc 湖北), tiến vào Vũ Quan 武关 (nay là phía đông nam Đan Phượng 丹凤Thiểm Tây 陕西). Lương Nguyên Đế sai người đến ngăn cản. Lục Pháp Hoà nói rằng:

Pháp Hoà thị cầu Phật chi nhân, thượng bất hi Thích Phạn Thiên Vương toạ xứ, khởi quy vương vị? Đản ư Không Vương Phật sở, dữ chủ thượng hữu hương hoả nhân duyên, thả chủ thượng ưng hữu báo chí, cố cứu viện nhĩ.

法和是求佛之人, 尚不希释梵天王坐处, 岂规王位? 但于空王佛所与主上有香火因缘, 见主上应有报至, 故救援耳.

(Tôi là người cầu Phật, chưa từng muốn truy cầu đến chỗ của Phạm Thiên Vương, sao lại định ngồi vào vương vị? Chỉ là ở chốn Không Vương Phật đã có duyên phận kiếp trước với chúa thượng. Nay thấy tai hoạ sắp đến với chúa thượng nên đến giúp thôi.)

http://www.guoxuemi.com/diangu/1148lwlg/

Theo ý riêng, với “hương hoả nhân duyên” thì “nhân duyên” 因缘 ở đây vốn từ nhà Phật chỉ duyên phận, nhưng nhân vì 因缘 (nhân duyên) đồng âm với 姻缘 (nhân duyên) chỉ duyên vợ chồng, nên người đời thường dùng “hương hoả nhân duyên” để ví duyên nợ vợ chồng.

Dám đâu học thói yến oanh

Mặn tình trăng gió, nhạt tình lửa hương

(Bích Câu kì ngộ: 363 - 364)

                                                                    Huỳnh Chương Hưng

                                                                     Quy Nhơn 30/8/2022

Previous Post Next Post