GIEO THOI TRƯỚC ĐÃ DỞ DANG (365)
Gieo
thoi: Điển xuất từ truyện Tạ Côn 谢鲲 trong Tấn
thư 晋书.
Tạ Côn 谢鲲 (281 – 324) tự Ấu Dư 幼舆, người Hạ Dương 夏阳nước Trần thời Tấn. Tổ phụ Tạ Toản 谢缵, giữ chức Điển y Trung lang tướng 典衣中郎将; phụ thân Tạ Hành 谢衡, được khen là có tố chất
Nho gia, làm quan đến chức Quốc tử Tế tửu 国子祭酒. Tạ Côn lúc trẻ đã nổi
tiếng, thông đạt cao ngạo, có kiến thức hơn người, nhưng không giữ uy nghi, ham
thích “Lão Tử” 老子“Dịch kinh” 易经, giỏi hát giỏi đàn,
Vương Diễn 王衍, Kê Thiệu 嵇绍đều cho là kì tài.
Nhà hàng xóm họ Cao 高 có cô con gái
xinh đẹp, Tạ Côn từng trêu ghẹo, bị cô gái lấy chiếc thoi dệt ném Tạ Côn làm
gãy hai cái răng. (Tạ thường thiêu chi, nữ đầu thoa, chiết kì lưỡng xỉ - 谢尝挑之, 女投梭, 折其两齿).
Người đương thời nói rằng:
Nhậm đạt bất dĩ, Ấu Dư chiết
xỉ
任达不已, 幼舆折齿
(Phóng túng không thôi, Ấu Dư
gãy răng)
Tạ Côn nghe được, cao ngạo nói rằng:
Do bất phế ngã khiếu ca
犹不废我啸歌
(Điều đó chẳng ảnh hưởng gì đến
việc ta ca hát)
.......................
https://zhidao.baidu.com/question/1897075891798537980
Từ câu chuyện của Tạ Côn, về sau có thành ngữ “đầu thoa chiết xỉ” 投梭折齒 và “đầu thoa chi cự” 投梭之拒 dùng để ví con gái kháng cự lại sự trêu chọc của con trai.
Gieo thoi trước đã dở dang
Sau nên nát ngọc phai vàng như chơi
(Bích Câu kì ngộ: 365 - 366)
Huỳnh Chương
Hưng
Quy Nhơn 31/8/2022