VẦNG KIM Ô ĐÃ GÁC ĐẦU NON TÊ (78)
Kim ô: chỉ mặt trời. Kim ô 金乌 cũng gọi là “thuân ô” 踆乌, “dương ô” 阳乌, “tam túc kim ô” 三足金乌, “dương điểu” 阳鸟, “thái dương điểu” 太阳鸟, “tam túc điểu” 三足鸟, là tên của thần điểu đánh xe mặt trời trong truyền thuyết thần thoại cổ đại Trung Quốc, là sự diễn hoá chim quạ ba chân cư trú trên mặt trời. Tam túc kim ô 三足金乌là thần điểu của Tây Vương Mẫu 西王母. có thuyết cho là từ mắt trái của Bàn Cổ 盘古 hoá thành, cũng có thuyết cho là con của Đế Tuấn 帝俊.
Trong thần thoại cổ đại, trên mặt
trời có một con quạ ba chân sắc đen, con quạ đen này ngồi ở giữa mặt trời,
chung quanh là ánh sáng vàng lấp lánh, cho nên xưng là “kim ô” 金乌. Hình tượng kim ô nguyên có hai chân, hậu kì thời Tây Hán diễn biến
thành ba chân.
Theo truyền thuyết
dân gian, vào thời viễn cổ trên trời có 10 mặt trời, tức 10 con quạ ba chân,
chiếu xuống nhân gian làm khô hạn, bách tính không thể sống nỗi. Về sau bị thần
nhân Hậu Nghệ 后羿 dùng
cung thần tên thần bắn liên tiếp rụng 9 con, chỉ lưu lại một con độc nhất vô nhị.
Đó chính là câu chuyện thần thoại “Hậu Nghệ xạ nhật” 后羿射日. còn có những thần thoại nổi tiếng liên quan đến mặt trời như
“Khoa Phủ truy nhật” 夸父追日, “Nhật Nguyệt Đàm truyền thuyết”
日月潭传说.
https://baike.baidu.com/item/%E4%B8%89%E8%B6%B3%E9%87%91%E4%B9%8C/9112387
Trong Xuân Thu nguyên
mệnh bao 春秋元命苞 cũng có nói:
Nhật trung hữu tam túc ô
日中有三足乌
(Trên mặt trời có con quạ ba chân)
Mảng xem cây phạm thú mầu
Vầng kim ô đã gác đầu non tê
(Bích Câu kì ngộ: 77 - 78)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 26/6/2022