Dịch thuật: Dưới trời ai kẻ lọt vành hoá nhi (2) (Bích Câu kì ngộ)

 

DƯỚI TRỜI AI KẺ LỌT VÀNH HOÁ NHI (2)

          Hoá nhi 化兒/化儿: Tức “tạo hoá tiểu nhi” 造化小儿 chỉ ông trời. Người xưa xem ông trời như con nít, tạo ra và biến hoá nhiều trò nghịch ngợm để đùa cợt con người. Đây là cách nói xem thường, hàm ý bỡn cợt.

          Trong Tân Đường thư – Đỗ Thẩm Ngôn truyện 新唐书 - 杜审言传 có chép: Lúc Đỗ Thẩm Ngôn 杜审言 bệnh nặng, Tống Chi Vấn 宋之问 cùng Vũ Bình Nhất 武平一  đến thăm. Đỗ Thẩm Ngôn nói với hai người rằng:

Thậm vi tạo hoá tiểu nhi tương khổ, thượng hà ngôn?

甚为造化小儿相苦, 尚何言

(Ta đã chịu những nỗi thống khổ do tạo hoá tiểu nhi gây ra, còn gì để nói nữa đâu)

http://www.millionbook.com/gd/d/dushenyan/000/001.htm

Ông trời cũng được nói là “hoá công” 化工, tức xem ông trời như người thợ tạo ra muôn vật. Trong Phục điểu phú 鵩鸟赋 của Giả Nghị 贾谊  đời Hán có câu:

Thả phù thiên địa vi lư hề, tạo hoá vi công; âm dương chi thán hề, vạn vật vi đồng, hợp tán tiêu tức hề, An hữu thường tắc? Thiên biến vạn hoá, vị thuỷ hữu cực.

且夫天地為鑪兮, 造化為工; 陰陽為炭兮, 萬物為銅. 合散消息兮, 安有常則? 千變萬化兮, 未始有極!

(Trời đất là lò, tạo hoá là thợ; âm dương là than, vạn vật là đồng. Sự vật tụ tán sinh diệt, làm gì có quy tắc nhất định? Thiên biến vạn hoá, trước giờ chưa từng chấm dứt)

(Giả Nghị 贾谊: Phục điểu phú 鵩鸟赋)

Mấy trăm năm một chữ tình

Dưới trời ai kẻ lọt vành hoá nhi

(Bích Câu kì ngộ: 1- 2)

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 09/5/2022

Previous Post Next Post