勿与人争 惟求己知
不与人争得失, 惟求己有知能
(围炉夜话)
VẬT DỮ NHÂN TRANH DUY CẦU KỈ TRÍ
Bất dữ nhân tranh đắc thất, duy cầu kỉ hữu
trí năng
(Vi lô dạ thoại)
CHỚ CÓ TRANH HƠN THUA VỚI NGƯỜI
CHỈ CẦU MONG MÌNH CÓ ĐƯỢC TRÍ TUỆ
Không tranh hơn thua danh lợi với người, chỉ cầu mong mình khi làm việc có được thêm trí tuệ và năng lực.
Phân tích và
thưởng thức
Được mất
của sự việc, có hoặc không có danh lợi, đều là ngắn ngủi tạm bợ, còn có được
trí tuệ và năng lực lại là việc lâu dài, bất biến. Nhưng con người thường coi
trọng cái nhỏ mà bỏ qua cái lớn.
Một sự
việc nào đó đã kết thúc, được và mất không ở chỗ thành công hay thất bại, nhưng
đại đa số người chỉ chú ý đến sự thực của những điều mà đã không thể thay đổi,
thậm chí hết lòng tranh đoạt, mà mất đi cơ hội tốt chân chính.
Người
thông minh thì không như thế, khi anh ta hoàn thành một công việc, việc đầu
tiên nghĩ tới là việc đó cho ta bao nhiêu bài học kinh nghiệm. Không có thành
công hoặc thất bại, thành công tất có lí do thành công để có thể bảo tồn, thất
bại tất có bài học thất bại để ghi nhớ, đó mới là điều trân quý. Cũng giống như
một cây khi đã trưởng thành đơm nhiều trái, người ta chỉ biết ăn trái mà bỏ hạt,
chỉ có người thông minh bỏ trái mà lấy hạt, theo cách ban đầu mà trồng xuống, tạo
nên một vườn cây ăn trái với trái đơm nhiều chi chit, để mọi người phẩm thưởng.
Chú của người
dịch
Vi lô dạ thoại 围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.
Vương Vĩnh
Bân 王永彬:
Vương
Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông
là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau
của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải
qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23
tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng
Trị, hưởng thọ 78 tuổi.
Nguồn http://baike.baidu.com/view/53686.htm
Huỳnh Chương
Hưng
Quy Nhơn 05/3/2022
Nguồn
VI LÔ DẠ THOẠI
围炉夜话
Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.