KHẤU CHUẨN
(tiếp theo kì 3)
Sau đó,
Khấu Chuẩn lại được điều nhậm Thiên Hùng quân 天雄军,
trấn thủ huyện Đại Danh 大名 Hà Bắc 河北. Thiên Hùng quân gần biên cương triều Tống, Khấu Chuẩn
phụ trách nhiệm vụ quan trọng kháng Liêu.
Ngày nọ,
sứ giả của Liêu quốc chủ Tiêu thái hậu, đi qua Đại Danh. Liêu sứ yết kiến Khấu
Chuẩn, cố ý khiêu khích, nói rằng:
- Tướng Công đức cao vọng trọng, tại sao không
làm quan ở Trung thư sảnh, mà lại đến Thiên Hùng quân?
Khấu
Chuẩn cảm khái muôn phần, khéo léo trả lời rằng:
- Như nay triều đình vô sự, hoàng thượng cho rằng
Thiên Hùng quân là chía khoá cửa bắc, nếu không phải là tôi đến trấn giữ thì
không thể.
Câu đó
nói rất xác đáng, khiến Liêu sứ không thể công kích.
Chân
Tông đăng cơ nhiều năm, hoàng vị được củng cố, nhưng chính cục Bắc Tống lại xuất
hiện điềm ngày một đi xuống. Đại thần trong triều, chỉ có Vương Đán 王旦 là
tương đối có uy vọng, còn phụng công thủ pháp. Nhưng ông nhát gan, thiếu lòng
can đảm và sự hiểu biết để đấu tranh với gian thần. Bọn Vương Khâm Nhược 王钦若, Trần Nghiêu Tẩu 陈尧叟trước
giờ trị nước thì vô phương, mà gây hoạ cho nước thì lại có thuật. Cả đám gian
thần cùng ông ta phối hợp, mưu lợi tệ đoan, thay rường đổi trụ, gan lớn bao cả
trời.
Tháng 6
năm 1014, Xu mật xứ Vương Khâm Nhược, Trần Nghiêu Tẩu lộ rõ xú danh nên bị bãi
miễn. Tể tướng Vương Đán liền tiến cử Khấu Chuẩn, điều Khấu Chuẩn về lại kinh,
nhậm Xu mật xứ.
Vương
Đán có khí độ Tể tướng, không chỉ dung nạp Khấu Chuẩn lúc bình thường hay bắt bẻ,
cãi lại, mà còn ra sức bênh vực cho ông. Từng nhiều lần hướng đến Chân Tông
khen ngợi Khấu Chuẩn, nói Khấu Chuẩn “đối với bệ hạ vô tư, đủ thấy lòng trung
thành của ông ta”.
Tháng 4
năm 1015, Khấu Chuẩn nhân vì quá cứng rắn nên bị bãi miễn, điều đến làm Tiết độ
sứ cho Vũ Thắng quân 武胜军. Năm 1017, Tể tướng
Vương Đán bệnh nặng, Tống Chân Tông hỏi Vương Đán:
- Ái khanh lỡ có mệnh hệ nào, trẫm đem thiên hạ
uỷ thác cho ai?
Vương
Đán nâng hốt, nói rằng:
- Không ai bằng Khấu Chuẩn.
Chân
Tông nói rằng:
- Khấu Chuẩn tính khí quá lớn, xin chọn người
khác.
Vương
Đán đáp rằng:
- Thần thực không biết.
Tháng
7, Vương Đán qua đời. Tháng 8, Vương Khâm Nhược thăng làm Tể tướng.
Tháng 3
năm 1019, Tuần kiểm Chu Năng 朱能cùng nội thị Chu
Hoài Chính 周怀政 hợp
mưu, nguỵ tạo “Thiên thư” 天天书, đặt tại núi Càn Hựu
乾佑phía tây nam Trường An 长安.
Đương thời, Khấu Chuẩn đã được điều đến nơi đây, đảm nhậm chức Trưởng quan của
Vĩnh Hưng quân 永兴军. Tống Chân Tông muốn được “Thiên thư”, nhưng bị nhóm
Tôn Sảng 孙爽 ngăn cản. Có người hiến kế, nói rằng:
- Người phản đối Thiên thư nhất là Khấu Chuản,
để ông ta tiến hiến thiên thư, quan dân mới chịu tin phục.
Chân
Tông phái Chu Hoài Chính triệu Khấu Chuẩn. Khấu Chuẩn không muốn làm việc hoang
đường như thế, trải qua sự khuyên can của người rể Vương Thự 王曙 mới miễn được nạn. Có một môn sinh nói với Khấu Chuẩn
rằng:
- Gian thần trong triều rất nhiều, nhân tâm hiểm
ác, tôn sư quá cương chính, e ngày sau khó thoát khỏi hoạ chốn quan trường. Tôn
sư đi đến nửa đường, giả xưng có bệnh, dâng thư thỉnh cầu bổ làm quan ở bên
ngoài, đó là thượng kế; nếu tiến cung, lập tức cáo phát thiên thư là giả, có thể
bảo toàn danh tiếng chính trực, đó là trung kế; còn nếu làm tướng tại Trung thư
sảnh, đó là hạ kế.
Khấu
Chuẩn vì quyền vị, trái với lòng mình đến triều tiến hiến “Thiên thư”.
Tống
Chân Tông nghe nói Khấu Chuẩn dâng “Thiên thư”, giống như chiến thắng được Khấu
Chuẩn, đích thân nghinh tiến hoàng cung. Tháng 6, Vương Nhược Khâm nhân vì đắc
tội bị bãi miễn, Khấu Chuẩn phục nhậm Tể tướng, kiêm nhậm Lại bộ Thượng thư.
Sự việc
tiến hiến “Thiên thư”, đã hạ thấp uy vọng của Khấu Chuẩn, khiến ông rơi vào
vòng xoáy thị phi. Ẩn sĩ nổi tiếng ở Thiểm Châu là Nguỵ Dã 魏野, làm thơ phúng thích ông. Khấu Chuẩn vô cùng hối hận,
viết bài luật thi Tặng Nguỵ Dã xử sĩ 赠魏野处士:
Nhân văn danh lợi tẩu trần ai
Duy tử cao nhàn hối thạnh tài
Hâm chẩm dạ phong huyên bệ lệ
Bế môn xuân vũ trưởng môi đài
Thi đề viễn tụ kinh niên đắc
Tăng luyến u hiên kế nhật lai
Khước khủng minh quân trưng ẩn dật
Khê vân nan đắc cộng bồi hồi
人闻名利走尘埃
惟子高闲晦盛才
歆枕夜风喧薜荔
闭门春雨长莓苔
诗题远岫经年得
僧恋幽轩继日来
却恐明君征隐逸
溪云难得共徘徊
(Người đời nghe nói đến danh lợi chạy theo đến bốc cả
bụi trần
Duy chỉ có ông nhàn nhã ẩn giấu tài năng
Nằm nghe gió đêm khua cây bệ lệ
Cửa đóng lại, rêu xanh lớn lên trong mưa xuân
Thơ đề núi xa trải qua năm mới được
Tăng mến u hiên ngày nối ngày luôn đến
Chỉ sợ minh quân trưng cầu người ẩn dật
Chốn mây nước khó mà được cùng lưu luyến bên nhau)
(còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/3/2022
Nguyên tác
KHẤU CHUẨN
寇准
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2006.