TRÁC XỈ
Trác Xỉ 淖齿 (? – năm 283 trước công nguyên), Tể tướng triều Tề Mẫn Vương 齐湣王thời Chiến Quốc, một trong những gian tướng thời Chiến Quốc. Nhân vì tán sát Tề Vương và bách tinh nên bị bách tính nước Tề nổi dậy công sát.
Trác Xỉ 淖齿nguyên là Tướng quân nước Sở. Năm 284 trước công nguyên, Đại tướng nước Yên là Nhạc Nghị 乐毅 vì nước báo thù, đem binh công hãm đô thành Lâm Tri 临淄 nước Tề, bức Tề Mẫn Vương 齐湣王phải chạy đến đất Cử 莒 (nay là huyện Cử 莒 tỉnh Sơn Đông 山东). Nước Sở phái Trác Xỉ đem binh đến đất Cử cứu viện nước Tề, khiến Tề Mẫn Vương vô cùng cảm kích, bái Trác Xỉ làm Tướng quốc nước Tề.
Đương thời, đại bộ phận đất đai nước Tề đã bị công hãm, trước mắt sắp diệt vong. Dã tâm Trác Xỉ bột phát, muốn cùng nước Yên chia cắt nước Tề, bèn bắt Tề Mẫn Vương, đồng thời trách Tề Mẫn Vương rằng:
-
Bác Xương 博昌 vuông mấy trăm dặm, mà cả
vùng mưa máu gió tanh, ông có biết không? Giữa vùng Doanh 嬴 với Bác 博, động đất mạnh, ông có biết
không? Có người từng khóc can gián trước vương cung của ông, ông có biết không?
Tề Mẫn Vương gật đầu liên tiếp nói biết. Trác Xỉ trách rằng:
- Ông
làm cho đất nước đến mức trời giận đất oán, lại không nghe lời can gián, đến nỗi
có ngày hôm nay. Tôi há có thể không giết ông!
Nói xong liền rút gân Tề Vương, rồi treo cả đêm trên rường nhà, khiến Tề Vương đau đớn muốn chết. Trác Xỉ tại đất Cử nắm triều chính nước Tề, đối với bách tính của Cử thành cũng vô cùng tàn bạo.
Năm sau, tiểu thần của Tề Mẫn Vương là Vương Tôn Giả 王孙贾 thấy bách tính thống hận Trác Xỉ, Nhạc Nghị lại công chiếm hơn 70 thành khác của nước Tề, Cử thành nguy cấp, mất trong nay mai, liền tại chợ hiệu triệu người Tề nổi lên phản kháng, hô vang rằng:
- Trác
Xỉ làm loạn nước Tề, giết Tề Vương, ai dám cùng ta công sát tên ác tặc, xin vén
tay áo bên phải.
Trong phút chốc, có hơn 400 người hưởng ứng, phẫn nộ tấn công và giết chết Trác Xỉ, lập con của Tề Mẫn Vương là Pháp Chương 法章 làm Tương Vương 襄王.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/02/2022
Nguyên tác Trung văn
TRÁC XỈ
淖齿
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH ĐẠI TỂ TƯỚNG LỤC
中国历代宰相录
Chủ biên: Dương Kiếm Vũ 杨剑宇
Thượng Hải văn hoá xuất bản xã, 1999