KHỔNG PHƯƠNG HUYNH
Khổng phương huynh 孔方兄: Biệt xưng của
tiền. Thời cổ tiền đồng có hình tròn, chính giữa là lỗ vuông.
Điển xuất từ Tấn . Lỗ Bao 鲁褒: Tiền thần luận
钱神论:
Thân chi như huynh, tự viết ‘Khổng Phương’, thất chi tắc bần nhược, đắc
chi tắc phú xương.
亲之如兄, 字曰 ‘孔方’, 失之则贫弱, 得之则富昌.
(Thân ái như huynh, biệt hiệu là ‘Khổng Phương’, mất nó thì nghèo yếu, có nó thì giàu có xương thịnh)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 20/01/2022
Nguồn
THƯỜNG DỤNG ĐIỂN CỔ
常用典故
Biên soạn: Tôn Lập Quần 孙立群,
Lí Ái Trân 李爱珍
Thượng Hải đại học xuất bản xã, 2005
Phụ lục của
người dịch
Trong Tiền thần luận 钱神论của Lỗ Bao 鲁褒thời Tây Tấn có đoạn:
钱之为体, 有乾有坤. 内则其方, 外则亓圆. 其积如山, 其流如川. 动静有时, 行藏有节. 市井便易, 不患耗折. 难朽象寿, 不匮象道. 故能长久, 为世神宝. 亲爱如兄, 字曰孔方. 失之则贫弱, 得之则富强. 无翼而飞, 无足而走. 解严毅之颜, 开难发之口. 钱多者处前, 钱少者居后. 处前者为君长, 在后者为臣仆. 君长者丰衍有余, 臣仆者穷竭而不足….
Tiền chi vi thể, hữu càn hữu khôn. Nội tắc
kì phương, ngoại tắc kì viên. Kì tích như sơn, kì lưu như xuyên. Động tĩnh hữu
thời, hành tàng hữu tiết. Thị tỉnh tiện dịch, bất hoạn hao chiết. Nan hủ tượng
thọ, bất quỹ tượng đạo. Cố năng trường cửu, vi thế thần bảo. Thân ái như huynh,
tự viết Khổng Phương. Thất chi tắc bần nhược, đắc chi tắc phú cường. Vô dực nhi
phi, vô túc nhi tẩu. Giải nghiêm nghị chi nhan, khai nan phát chi khẩu. Tiền đa
giả xử tiền, tiền thiểu giả cư hậu. Xử tiền giả vi quân trưởng, tại hậu giả vi
thần bộc. Quân trưởng giả phong diễn hữu dư, thần bộc giả cùng kiệt nhi bất
túc. …
Hình thể
của tiền, có càn có khôn. Trong thì vuông, ngoài thì tròn. Nó tích chứa lại có
thể cao thành núi, lúc lưu thông thì chảy như sông. Động tĩnh có lúc, sử dụng
hoặc cất giữ có quy tắc. Nơi chợ búa tiện giao dịch, không lo tiêu hao tổn khuyết.
Tiền khó mà hư hại, tượng trưng trường thọ, chu chuyển không cùng, tượng trưng
tự nhiên. Cho nên tiền có thể trường cửu, trở thành báu vật thần kì trên đời.
Người đời đối đãi với tiền thân ái như huynh, tặng cho nó biệt hiệu là ‘Khổng
Phương’. Mất tiền thì nghèo yếu, có được tiền thì giàu mạnh. Tiền không có cánh
mà có thể bay, không có chân mà có thể chạy. Tiền có thể làm thư giản khuôn mặt
nghiêm nghị, có thể khiến người khó tính mở miệng. Người tiền nhiều thì ở hàng
đầu, người ít tiền thì ở phía sau. Người ở hàng đầu là cao quan, người ở phía
sau là nô bộc. Cao quan thì giàu có dư dã, nô bộc thì nghèo khó thiếu thốn …
https://baike.baidu.com/item/%E9%92%B1%E7%A5%9E%E8%AE%BA/4842657