HẬN VÔ TRƯỜNG PHÒNG SÚC ĐỊA THUẬT (345)
恨無長房縮地述
Giận mình không có phép thuật rút ngắn
khoảng cách
như ông Phí Trường Phòng
Súc địa thuật 縮地述/缩地术: Phép thuật rút
ngắn khoảng cách trên mặt đất. Điển xuất từ câu chuyện của Phí Trưởng Phòng 费长房.
Phí Trưởng
Phòng 费长房là vị đạo sĩ nổi tiếng thời Đông Hán, tự Quân Lăng 君陵, người Nhữ Nam 汝南
(nay là phía đông nam Thượng Thái 上蔡Hà Nam 河南). Ông có thể trị bệnh
cho bách tính, trừ yêu quỷ. Trong Thần
tiên truyện 神仙传 có chép Phí Trưởng
Phòng có “súc địa thuật” 缩地术có thể nơi xa ngàn
dặm hiện ra trước mắt, cho nên có thể mỗi ngày đi được cả ngàn dặm, mọi người gọi
ông là Địa tiên 地仙.
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%B9%E9%95%BF%E6%88%BF_(%E6%B1%89%E6%9C%9D)
Theo Lịch thế chân tiên thể đạo thông giám 历世真仙体道通鉴
Hồ Công
壶公, không biết sinh vào thời gian nào và sinh ở đâu, ông
ta từng mang chiếc bình đi vào chợ bán thuốc, đợi sau khi chợ tan mới chui vào
chiếc bình không ai thấy được, mọi người không chú ý đến hành vi này của ông.
Nhưng có một người tên là Phí Trưởng Phòng 费长房 từ trên lầu
nhìn thấy tất cả, cảm thấy rất kì lạ, thế là tiến đến chỗ Hồ Công bái phỏng. Hồ
Công biết ý định của Phí Trưởng Phòng, bảo ông ta ngày mai đến. Ngày hôm sau,
Phí Trưởng Phòng đến chỗ Hồ Công bán thuốc, đợi Hồ Công bán xong, Hồ Công bảo
Phí Trưởng Phòng cùng mình chui vào chiếc bình. Sau khi vào, đến một địa
phương, thấy các nơi đều phòng ốc hoa lệ, khắp phố bày đầy rượu ngon món lạ.
Sau khi Hồ Công và Phí Trưởng Phòng hưởng dụng liền rời khỏi nơi đó, từ trong
bình chui ra. Sau khi ra, Hồ Công nói với Phí Trưởng Phòng:
- Ta là thần tiên trên trời, nhân vì phạm lỗi
nên bị biếm trích xuống đây, chẳng bao lâu nữa sẽ về lại trời, ngươi có bằng
lòng theo ta không?
Phí Trưởng
Phòng không biết trả lời như thế nào. Hồ Công nói:
- Dưới lầu có rượu, chúng ta xuống uống vài li
từ biệt.
Hai người
đến dưới lầu, thấy có một chum rượu, Phí Trưởng Phòng kêu mười mấy người đến
khiêng nhưng khiêng không nổi, Hồ Công cười, dùng một ngón tay nhấc lên, giống
như nhấc một món đồ nặng chừng 1 thăng. Liền mấy ngày như vậy, hai người uống
rượu vui vẻ với nhau.
Mấy
ngày sau, Phí Trưởng Phòng trước mặt Hồ Công biểu hiện ý nguyện học đạo, nhưng
không nỡ rời xa cha mẹ vợ con. Hồ Công thấy thế, bèn bẻ gãy một cây trúc dài bằng
chiều cao của Phí Trưởng Phòng, bảo Phí Trưởng Phòng treo ở sau căn phòng. Người
nhà trông thấy có Phí Trưởng Phòng nơi đó nhưng lại tưởng rằng Phí Trưởng Phòng
đã treo cổ tự tận, cả nhà lớn nhỏ chấn động đau buồn, thế là đem an táng. Phí
Trưởng Phòng đứng bên cạnh, mà người nhà không hề trông thấy. Nhìn thấy mọi việc,
Phí Trưởng Phòng cảm thấy không thể trở về lại được nữa, đành theo Hồ Công lên
núi tu đạo.
Hồ Công
dẫn Phí Trưởng Phòng cưỡi mây lướt gió,
vượt qua dãy núi cao, đến một nơi mà hổ lang ra vào, để Phí Trưởng Phòng đơn độc
ở lại. Lúc bấy giờ, Phí Trưởng Phòng không hề sợ hãi, ông ngủ trong một căn
phòng rộng, phía trên đầu hãy còn treo một khối đá cả ngàn cân trên một sợi dây
thừng mục, lại có không ít rắn bò trên sợi dây như muốn cắn đứt. Nhưng Phí Trưởng
Phòng cũng không cử động. Lúc này, Hồ Công đến, xoa xoa Phí Trưởng Phòng và nói
rằng:
- Thằng bé này có thể dạy được!
Lại bảo
Phí Trưởng Phòng ăn phân, trong phân có cả côn trùng, hôi hám dị thường. Phí
Trưởng Phòng buồn nôn, không muốn ăn. Hồ Công bảo rằng:
- Ngươi muốn đắc đạo, không như thế không được.
Thế nào? Ăn hay không ăn?
Phí Trưởng
Phòng không ăn, thế là hướng đến Hồ Công từ biệt. Cuối cùng không tu thành đạo.
Hồ Công đưa cho Phí Trưởng Phòng một cây gậy trúc, bảo rằng:
- Cưỡi lên nó, muốn đến chỗ nào sẽ có thể đến
chỗ đó, tức khắc đến. Dùng xong đem vứt vào đám “cát bi” 葛陂 (long trúc 龙竹 - ND)
Lại còn vẽ một lá bùa đưa cho
Phí Trưởng Phòng, bảo rằng bùa đó có thể chi phối quỷ thần trên mặt đất.
Phí Trưởng
Phòng cáo biệt Hồ Công, cưỡi lên gậy trúc, trong chốc lát đã về đến nhà. Ông
nói với người nhà sự việc mười mấy ngày rời nhà, nhưng người nhà lại bảo rằng
đã là mười mấy năm. Họ nói với ông mười mấy năm trước trông thấy ông treo cổ tự
tận. Phí Trưởng Phòng liền cho họ biết người mà họ thấy treo cổ và đem đi an
táng chỉ là một cây trúc. Mọi người đi khai quật mộ, mở quan tài ra, quả nhiên
chỉ là một cây trúc. Phí Trưởng Phòng đem gậy trúc vất vào đám “cát bi” 葛陂 (long trúc 龙竹 - ND), gậy trúc lập tức biến thành một con rồng. Về
sau, Phí Trưởng Phòng dựa vào lá bùa mà Hồ Công đưa cho, trị các chứng bệnh cho
mọi người, khu trừ ma quỷ. Thường có người cùng thời gian ở cách một nơi rất xa
cũng nhìn thấy ông ở đó. Nhưng cuối cùng vì mất lá bùa, ông bị lũ quỷ giết chết.
(Dương Ngọc Huy杨玉辉: Đạo kinh cố sự道经故事. Tứ Xuyên văn nghệ xuất bản xã, 2002)
Về tên nhân vật 費長房: Chữ 長/长có 2 âm : “trường” và
“trưởng”.
Nếu đọc
“trường” bính âm sẽ là cháng
Nếu đọc
“trưởng” bính âm sẽ là zhǎng
Theo http://twdict.lookup.tw/%E8%B2%BB%E9%95%B7%E6%88%BF.html#.YcFWXmhBzIU
tên nhân vật được bính âm là fèizhǎnɡfánɡ và chú âm phù hiệu là ㄈㄟˋ ㄓㄤˇ ㄈㄤˊ nên tôi phiên là “Phí Trưởng Phòng”.
Câu 345 bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương
truyền của Đoàn Thị Điểm là:
Gậy rút đất ỷ
khôn học chước (293)
Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in
năm 1953 là:
Gậy rút đất DỄ khôn học chước
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 21/12/2021