NHỮNG BIỆT DANH CỦA TRÙNG DƯƠNG TIẾT
Trùng dương
tiết 重阳节
Nhân vì trong Dịch kinh 易经 đem “lục” 六 định làm số âm, đem “cửu” 九
định làm số dương; ngày mùng 9 tháng 9, ngày và tháng đều là dương, lưỡng dương
tương trùng, cho nên gọi là “Trùng dương” 重阳,
cũng gọi là Trùng dương tiết重阳节.
Đạp thu 踏秋
Trùng
dương tiết cũng gọi là “Đạp thu” 踏秋, tương ứng với “Đạp
xuân” 踏春 ngày mùng 3 tháng 3. Theo truyền thống, vào ngày
Trùng dương, mọi người đều lên cao để “tị tai” 避灾,
cài cành thù du, uống rượu hoa cúc. Trong xã hội hiện đại, rất nhiều truyền thống
đã bị biến đổi, nhưng tập tục đăng cao ở Trung dương tiết vẫn thịnh hành.
Nữ nhi tiết 女儿节
Trùng
dương tiết cũng gọi là “Nữ nhi tiết” 女儿节. Nếu nhà có con gái
xuất giá, nhà mẹ đẻ phải tặng “Trùng dương kì” 重阳旗 và “thời tiên hạp”
时鲜盒, gọi là tặng “Trùng dương tiết hạp” 重阳节节. Theo ghi chép trong Sưu thần kí 搜神记 đời
Tấn, Đinh nữ thị 丁女氏 gặp
phải bà mẹ chống ác nghiệt, quanh năm làm việc không có được một ngày nghỉ
ngơi, không chịu nỗi sự giày vò, đã tự tận vào ngày mùng 9 tháng 9. Sau khi chết
hồn không tan biến, thác báo với người đời, khuyên mọi người nên đối xử tốt với
con dâu, hãy cho được nghỉ ngơi vào ngày Trùng dương. Thế là mọi người lập miếu
thờ Đinh thị. Về sau mỗi khi gặp tiết Trùng dương, cha mẹ đều đưa con gái đã xuất
giá về lại nhà để đoàn tụ, gọi đó là “Nũ nhi tiết” 女儿节.
Thực chất cũng là mang ý nghĩa để cho phụ nữ được nghỉ ngơi.
Đăng cao tiết
登高节
Một
trong những hoạt động trọng yếu vào Trùng dương tiết đó là lên cao, cho nên
Trùng dương tiết cũng gọi là “Đăng cao tiết” 登高节.
Nhưng nơi để “đăng cao” thì không có quy định, nhìn chung là lên núi cao, lên
tháp cao.
Cúc hoa tiết
菊花节
Cúc là
loại hoa tượng trưng cho trường thọ, lại được văn nhân khen ngợi, tượng trưng cho tinh thần bất khuất xông vào
sương gió, cho nên người ta rất yêu thích, khen ngợi, thường tổ chức những hội
triển lãm về hoa cúc. Đương nhiên triển lãm hoa cúc được tổ chức vào Trùng
dương tiết, do bởi cúc và Trùng dương có quan hệ mật thiết nên Trùng dương tiết cũng
gọi là “Cúc hoa tiết” 菊花节, còn hoa lại xưng
là “cửu hoa” 九花. Thưởng cúc cũng là một bộ phận tổ thành trong tập tục
ở Trùng dương tiết.
Thù du tiết 茱萸节
Vào Trùng dương tiết có phong tục đeo cành thù du, nên nhân đó cũng gọi là “Thù du tiết”
茱萸节. Thù du là tiêu chí trọng yếu của Trùng dương tiết.
Dân gian cho rằng ngày mùng 9 tháng 9 là ngày gặp điều hung, nhiều tai nạn, cho
nên vào Trùng dương tiết người ta thích đeo cành thù du để tị tà cầu cát. Nhân
đó thù du còn được người ta xưng là “Tị tà ông” 避邪翁.
Lão nhân tiết
老人节
Trong quan niệm dân tục, ngày mùng 9 tháng 9 Trùng dương, nhân vì “cửu cửu” 九九đồng âm, bao hàm tính mệnh trường cửu, ngụ ý kiện khang trường thọ, cho nên Trùng dương tiết còn có cách nói là “Lão nhân tiết” 老人节. Bắt đầu từ những năm 80 của thế kỉ 20, một số nơi ở Trung Quốc đã đem ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch định làm “Lão nhân tiết” 老人节, đề xướng toàn xã hội gây dựng phong khí kính lão, ái lão, trợ lão. Vào năm 1989, chính phủ Trung Quốc hàng năm lấy ngày này ấn định làm “Lão nhân tiết” 老人节, “Kính lão tiết” 敬老节.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 14/10/2021
Tiết Trùng dương năm Tân Sửu
Nguồn