NGUỒN GỐC HỌ THẠCH
Về nguồn gốc họ (tính) Thạch 石 chủ
yếu có 3 thuyết:
1- Xuất phát từ tính (họ) Cơ 姬.
Thời
Xuân Thu, cháu đời thứ 8 của Khang Thúc 康叔 là Công Tôn Thước
公孙碏, tự là Thạch 石,
lại xưng là Thạch Thước 石碏, là hiền thần của
nước Vệ. Thạch Thước đại nghĩa diệt thân, lập kế bắt giết Châu Hu 州吁 người
mà đã thí quân là anh khác mẹ của mình, và cả
người con là Thạch Hậu 石厚. Con của Thạch Hậu
là Đài Trọng 骀仲 lấy
tự của tổ phụ làm họ (thị), xưng là Thạch Thị 石氏.
Sử xưng là Thạch tính chính tông.
2- Xuất phát từ tính Cơ 姬 và tính Tử 子.
Nước Trịnh
(tính Cơ 姬) có một vị Đại phu tên là Thạch Quý 石癸; nước Tống (tính Tử 子)
có công tử Đoạn 段, tử Tử Thạch 子石,
con cháu đời sau của ông đều xưng là Thạch thị 石氏.
3- Xuất phát từ những tộc khác gia nhập vào hoặc họ
khác đổi sang họ Thạch.
Như Thạch
quốc 石国 ở
Tây vực (di chỉ tại vùng Ô Tư Biệt Khắc Tháp Thập Can 乌兹别克塔什干hiện nay) người ở đó dời đến trung nguyên, sau dùng “thạch” 石 làm
họ. Thời Nam Bắc triều, tộc Tiên Ti 鲜卑 vùng Đại Bắc 代北có họ gồm 3 chữ Ô Thạch
Lan 乌石兰, đổi sang Hán tự là “Thạch” 石,
đơn tính. Thời Thập Lục Quốc có họ Trương 张,
họ Nhiễm 冉đổi sang họ Thạch 石,
còn có họ Lâu 娄 đổi
sang họ Thạch 石.
Họ Thạch 石 ước chiếm 0,35% nhân khẩu của dân tộc Hán trong cả nước, là họ lớn xếp thứ 63 của Trung Quốc.
Danh nhân
các đời
Thời
Chiến Quốc, nước Nguỵ có thiên văn học gia Thạch Thân 石申.
Thời Tây Tấn có Kinh Châu Thứ sử Thạch Sùng 石崇,
thời Đông Tấn có Thạch Lặc 石勒, người kiến lập nước
Triệu. Thời Ngũ Đại có Thạch Kính Đường 石kiến
lập Hậu Tấn. Thời Tống có danh tướng Thạch Thủ Tín 石守信,
kinh học gia Thạch Giới 石介, từ nhân Thạch Diên
Niên 石延年, đạo sĩ “Thạch Hạnh Lâm” Thạch Thái “石杏林” 石泰. Thời Nguyên có Tể
tướng Thạch Thiên Lân 石天麟, hí khúc gia Thạch
Quân Bảo 石君宝. Đời Thanh có hoạ gia nổi tiếng Thạch Đào 石涛, y học gia Thạch Phế
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 04/10/2021
Nguyên tác Trung văn
THẠCH TÍNH UYÊN NGUYÊN
石姓渊源
Trong quyển
BÁCH GIA TÍNH
百家姓
Biên soạn: Triệu Dương 赵阳
Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005