Dịch thuật: Thọ hữu tận thời thiên vô tận ... (Vi lô dạ thoại)

 

寿有尽时天无尽   富贵有定学无定

    天地无穷期, 生命则有穷期, 去一日, 便少一日. 富贵有定数, 学问则无定数, 求一分, 便得一分.

                                                                                   (围炉夜话)

THỌ HỮU TẬN THỜI THIÊN VÔ TẬN

PHÚ QUÝ HỮU ĐỊNH HỌC VÔ ĐỊNH

     Thiên địa vô cùng kì, sinh mệnh tắc hữu cùng kì, khứ nhất nhật, tiện thiểu nhất nhật. Phú quý hữu định số, học vấn tắc vô định số. cầu nhất phận, tiện đắc nhất phận.

                                                                               (Vi lô dạ thoại)

THỌ MỆNH HỮU TẬN, TRỜI THÌ VÔ TẬN

PHÚ QUÝ CÓ ĐỊNH SỐ, HỌC THÌ KHÔNG CÓ ĐỊNH SỐ

          Trời đất vĩnh tồn, vô cùng vô tận, nhưng sinh mệnh của con người lại có hạn, thời gian qua đi một ngày thì sinh mệnh giảm đi một ngày. Vinh hoa phú quý, số mệnh đã định, nhưng học vấn thì không như thế, chỉ cần dụng công một phần thì tri thức sẽ tăng thêm một phần.

Phân tích và thưởng thức

          Sinh mệnh của con người không hề trường cửu vô tận như trời đất, nhân đó không nên lãng phí. Sinh mệnh có hạn khéo dùng như thế nào, thì chính là phương hướng mà chúng ta cần phải nỗ lực. Nhân đó, tuyệt đối chớ bàng hoàng lần lữa hoặc đần độn mà sống qua ngày. Nên biết rằng, thời gian qua đi một ngày thì sinh mệnh giảm bớt đi một ngày. “Một mai đến lúc, tóc trắng đầy đầu”, cảm giác đó sao mà thê lương? Lại bao hàm biết bao truy ức tiếc nuối? Tốt nhất hàng ngày phản tỉnh những gì mình nghĩ, những gì mình làm, rốt cuộc có được bao nhiêu? Lại có bao nhiêu thời gian lãng phí vào những việc vô nghĩa? Có được sự phản tỉnh chân thành như thế, chúng ta tin rằng sẽ không bao giờ để thời gian trôi quan một cách uổng phí.

          Vinh hoa phú quý của con người, có lẽ đã có số định trước, nhưng điều đó căn bản không quan trọng. Vinh hoa phú quý là điều mà mỗi người đều có thể có được, nhưng học vấn và nhân cách của mỗi người lại do ở nơi minh, học nhiều thêm một phần, tri thức sẽ tăng thêm một phần. Huống hồ, phú quý thì vô thường, được hay mất khó mà dự liệu, chỉ cần chúng ta nắm vững tinh thần “Sống đến già, học đến già”, học vấn vĩnh viến là kho báu vô tận của nhân loại.

Chú của người dịch

Vi lô dạ thoại 围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.

Vương Vĩnh Bân 王永彬:

          Vương Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23 tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng Trị, hưởng thọ 78 tuổi.

          Nguồn http://baike.baidu.com/view/53686.htm

                                                                     Huỳnh Chương Hưng

                                                                     Quy Nhơn 01/9/2021

Nguồn

VI LÔ DẠ THOẠI

围炉夜话

Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬

Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.

Previous Post Next Post