PHI PHẤT HOÈ
ÂM ĐỘ BÁT CHUYÊN (237)
披拂槐陰度八磚
Cành hoè phơ phất, bóng hoè đã xế trong sân
Bát chuyên 八磚 /八砖: “Chuyên” 磚 / 砖 là gạch. Lí Triệu 李肇 đời Đường trong
Hàn lâm chí 翰林志có viết:
Bắc sảnh tiền giai hữu
hoa chuyên đạo, đông trung nhật cập ngũ chuyên, vi nhân trực chi hậu. Lí Trình
tính lại, hiếu vãn nhập, hằng quá bát chuyên nãi chí, chúng hô vi “Bát chuyên học
sĩ”.
北厅前阶有花砖道, 冬中日及五砖, 为人直之候. 李程性懒, 好晚入, 恒过八砖乃至, 众呼为: “八砖学士”
(Sân trước sảnh phía bắc có đường đi lát gạch hoa, mùa đông
khi bóng mặt trời đến hàng gạch thứ năm là lúc vào túc trực. Lí Trình vốn tính
lười, thường đến muộn, khi bóng mặt trời qua đến hàng gạch thứ tám mới đến. Mọi
người gọi ông là “Bát chuyên Học sĩ”.)
Thành ngữ “Bát chuyên Học sĩ” 八砖学士 dùng để ví người lười biếng.
https://baike.baidu.com/item/%E5%85%AB%E7%A0%96/8064316
Lục Du 陆游 đời Tống ở bài Vãn
khởi 晚起viết rằng:
Mại kiếm
quyên thư tuyệt thế duyên
Yểm quan cao
chẩm tống lưu niên
Cửu tùng đạo
sĩ học chủng tức
Thuỳ quản môn
sinh trào phúc tiên
Hoá điệp phi
thời ta tạc mộng
Thuỵ xà khứ hậu
hỉ an miên
Khiếm thân
khán khởi đông song nhật
Dã tự Kim
Loan quá bát chuyên
卖剑捐书绝世缘
掩关高枕送流年
久从道士学踵息
谁管门生嘲腹便
化蝶飞时嗟昨梦
睡蛇去后喜安眠
欠伸看起东窗日
也似金銮过八砖
(Bán kiếm đi, xếp sách lại, cách tuyệt với cuộc đời
Đóng cửa, nằm gối cao đầu, cứ để thời gian qua đi
Bấy lâu nay theo đạo sĩ học cách hô hấp
Mặc kệ môn sinh cười nhạo ta bụng đã to
Lúc hoá bướm bay, tỉnh dậy than cho giấc mộng đêm qua
Sau khi những phiền muộn qua đi, mừng được yên giấc ngủ
Vươn vai nhìn mặt trời nơi cửa sổ phía đông
Cũng đã xế bóng như ở điện Kim Loan.)
https://baike.baidu.com/item/%E6%99%9A%E8%B5%B7/19476705
Câu 237 bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Liễu phất phơ rủ bóng bốn bên (202)
Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in
năm 1953 là:
HOÈ phất phơ rủ bóng bốn bên
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 22/9/2021