LÃO THÂN HỀ Ỷ
MÔN (178)
老親兮倚門
Mẹ già tựa cửa
Ỷ môn 倚門 / 倚门: Tựa cửa. Điển
xuất từ Chiến quốc sách – Tề
sách lục 战国策 - 齐策六:
Vương Tôn Giả 15 tuổi, theo hầu Mẫn Vương. Lúc bấy giờ,
nước Yên đánh vào quốc đô, Mẫn Vương tháo chạy, không biết chạy đi đâu. Mẹ
Vương Tôn Giả nói với Vương Tôn Giả rằng: “Con sáng sớm đi chiều về, thì mẹ tựa
cửa trông ngóng con; đợi đến chiều tối mà con chưa về, thì mẹ ra tựa cổng làng
trông ngóng con. Nay con theo hầu đại vương, đại vương bỏ chạy mà con
không biết đại vương chạy đi đâu, sao con còn về đây làm gì?” Thế là
Vương Tôn Giả bèn vào chợ, nói rằng: “Trác Xỉ làm loạn nước Tề, giết Mẫn Vương,
ai muốn cùng ta giết hắn, hãy xắn tay áo bên phải!” Người trong chợ theo có đến
400 người, cùng Vương Tôn Giả giết chết Trác Xỉ.
(Nguồn Quốc ngữ . Chiến quốc
sách 国语 . 战国策, Lí Duy Kì 李维琦điểm hiệu, Nhạc Lộc thư xã, 2006.)
Về sau người ta dùng “ỷ môn ỷ lư” chỉ cha mẹ nhớ và mong ngóng con.
Câu 178 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Lòng lão thân buồn khi tựa cửa (157)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 04/9/2021