NHẤT BỘ NHÀN
ĐÌNH BÁCH CẢM KHAI (161)
一步閑庭百感催
Bước một bước trong sân vắng trăm mối cảm hoài sinh ra
Nhàn đình 閑庭 / 闲庭: Tức sân vắng lặng. Thẩm Dã 沈野đời
Minh ở bài Xuân nhật tiểu trai 春日小斋 viết rằng:
Xã nhật
phương qua hoa chính phì
Nhàn đình diệc
tự trưởng đài y
Sài phi tạm
khải nguyên vô sự
Khủng hữu
lương gian yến tử quy
社日方过花正肥
闲庭亦自长苔衣
柴扉暂启元无事
恐有梁间燕子归
(Ngày tế Xã vừa qua hoa đang độ đẹp
Nơi sân vắng rêu cũng đã mọc nhiều
Cửa sài tạm mở vốn không có việc gì
E trên rường nhà chỉ có chim én bay về)
Và Cao Thúc Tự 高叔嗣 đời Minh ở bài Dương
Khúc loan tác nhị thủ 阳曲湾作二首 viết rằng:
Nhàn đình
phương thảo nhật phân trường
Sơ vũ cao hoè
hạ chuyển lương
Nhất phiến
hương tâm thiên lí mục
Thanh sơn vô
số vãn thương thương
闲庭芳草日分长
初雨高槐夏转凉
一片乡心千里目
青山无数晚苍苍
(Nơi sân vắng cỏ thơm từng ngày đã lớn lên
Cơn mưa đầu mùa gốc hoè cao vào hạ đã râm bóng mát
Một tấm lòng nhớ quê nhìn ra chốn xa ngàn dặm
Chỉ thấy vô số núi xanh trong buổi chiều xanh xanh
http://www.4qx.net/Poetry_ChaXun.phppage=4&poetry_type=3&poetry_key=%E9%97%B2%E5%BA%AD
Bách cảm khai 百感開 / 百感开: Trăm mối cảm hoài sinh ra. Đổng Tự Cảo 董嗣杲đời Tống ở bài Cửu
nguyệt thập ngũ nhật hữu cảm 九月十五日有感viết rằng:
Tầm Dương
giang thượng khan minh nguyệt
Nguyệt lạc cô
miên bách cảm sinh
Thập nhị niên
tiền như tạc nhật
Trúc trai tằng
tuý phượng tiêu thanh
浔阳江上看明月
月落孤眠百感生
十二年前如昨日
竹斋曾醉凤箫声
(Trên sông Tầm Dương nhìn trăng sáng
Trăng lặn, một mình với giấc ngủ đơn côi trăm mối cảm
hoài sinh ra
Mười hai năm trước như mới ngày hôm qua
Nơi thư phòng từng say mê tiếng phụng tiêu)
Và Phàn phu nhân 樊夫人 thời Đường có bài Phàn
phu nhân đáp Bùi Hàng樊夫人答裴航:
Nhất ẩm quỳnh
tương bách cảm sinh
Huyền sương đảo
tận kiến Vân Anh
Lam kiều tiện
thị thần tiên quật
Hà tất khi
khu thướng Ngọc Thanh
一饮琼浆百感生
玄霜捣尽见云英
蓝桥便是神仙窟
何必崎岖上玉清
Vừa nhấp chén quỳnh tương trăm mối cảm hoài sinh ra
Giã xong thuốc huyền sương sẽ thấy được nàng Vân Anh
Lam kiều chính là nơi thần tiên ở
Cần gì phải gập ghềnh lên đến điện Ngọc Thanh)
https://www.hongloumengs.cn/shigeshici/3/6502b364120c91b1c7b04223fc7333ec.html
Trong bản Chinh phụ
ngâm Hán Nôm hợp tuyển, câu 161 này phần chữ Hán, chữ cuối là 催 (thôi), nhưng phiên âm là “khai”,
Bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Lần đi một bước trăm tình ngẩn ngơ (144)
Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in
năm 1953 là:
DẠO SÂN một bước, trăm tình ngẩn ngơ
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/8/2021