TƯƠNG CỐ BẤT
TƯƠNG KIẾN (66)
相顧不相見
Cùng ngoảnh lại nhìn nhau nhưng cùng chẳng thấy
Trong Cầm thư đại
toàn 琴书大全 thời Minh có bài
Tương Phi oán 湘妃怨. Nhạc khúc
miêu tả câu chuyện thời thượng cổ. Tương truyền Nghiêu Đế 尧帝có hai người con gái là Nữ Anh 女英 và
Nga Hoàng 娥皇. Cả hai được gả cho Ngu Thuấn 虞舜. Nghiêu Đế nhường ngôi cho Ngu Thuấn, Ngu Thuấn tại vị
39 năm. Về sau qua đời trong một lần đi tuần ở phương Nam. Trong Sử kí 史记nói rằng “Mất ở Thương Ngô 苍梧,
táng ở Cửu Nghi 九疑Giang Nam 江南”. Hai chị em vượt
đường xa ngàn dặm tìm chồng, biết tin Ngu Thuấn đã chết, hai chị em ôm lấy trúc
mà khóc. Khóc hết nước mắt cũng qua đời. Nhân vì chết ở sông Tương 湘, nên người ta gọi là Tương Phu Nhân 湘夫人.
Đoạn 3 trong Tương
Phi oán 湘妃怨 viết rằng:
Quân tại
Tương giang đầu
Thiếp tại
Tương giang vĩ
Tương tư bất
tương kiến
Cộng ẩm Tương
giang thuỷ
................
君在湘江头
妾在湘江尾
相思不相见
共饮湘江水
...............
(Chàng ở đầu sông Tương
Thiếp ở cuối sông Tương
Cùng nhớ nhau mà cùng chẳng thấy
Cùng uống nước sông Tương)
http://www.bj-myt.com/zx/kepu/755.html
Có tư liệu câu 4 là:
Đồng ẩm Tương
giang thuỷ
同饮湘江水
Và Vương Bột 王勃 thời Đường trong Hàn dạ hoài hữu tạp thể nhị thủ 寒夜怀友杂体二首 (bài 2)
viết rằng:
Phục hợp
trùng lâu hướng phố khai
Thu phong
minh nguyệt độ giang lai
Cố nhân cố
tình hoài cố yến
Tương vọng
tương tư bất tương kiến.
复合重楼向浦开
秋风明月渡江来
故人故情怀故宴
相望相思不相见
(Lầu gác trùng điệp hướng về phía bến sông
Gió thu trong đêm trăng sáng dường như vượt sông mà đến
Bạn cũ tình xưa, nhớ đến những buổi tiệc vui vầy
Chúng ta trông ngóng nhau, cùng nhớ đến nhau nhưng
cùng chẳng gặp)
https://zhidao.baidu.com/question/1883061366080114468.html
Theo ý riêng với câu 66, tác giả Đặng Trần Côn đã liên tưởng
đến những câu thơ này.
Câu 66 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy (61)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 02/7/2021