“TAM HOÀNG NGŨ ĐẾ”
(kì 3)
Hoàng Đế 黄帝 là một
trong những vị tiên tổ mà người Trung Quốc biết rõ nhất. Lịch sử được ghi chép
trong Sử kí 史记 là bắt đầu từ Hoàng Đế黄帝.
Theo ghi chép, Hoàng Đế tính Công Tôn 公孙, là con của vị thủ
lĩnh bộ lạc; còn có ghi chép khác, ông với Viêm Đế 炎帝 là anh em. Điều
đó cho thấy Viêm 炎 Hoàng
黄 hai bộ lạc có mối quan hệ huyết thống. Theo truyền
thuyết, Hoàng Đế sinh tại Thọ Khâu 寿丘 (nay là thành phố
Khúc Phụ 曲阜 tỉnh
Sơn Đông 山东). Trong Trúc
thư kỉ niên 竹书纪年thì Hoàng Đế sinh tại Hữu Hùng 有熊 (nay là thành
phố Tân Trịnh 新郑 tỉnh Hà Nam 河南), lớn lên bên sông
Cơ 姬, cho nên có tính là Cơ 姬,
cư trú tại gò Hiên Viên 掀辕 (có thuyết cho là tại thành phố Tân Trịnh新郑 tỉnh
Hà Nam河南ngày nay, có thuyết cho là huyện Hoài Lai 怀来 tỉnh Hà Bắc 河北ngày nay), cho nên
hiệu là “Hiên Viên thị” 轩辕氏. Ban đầu, tộc
Hoàng Đế chỗ cư trú không nhất định, về sau liên hợp với tộc Viêm Đế phương
nam, nay tại Trác Châu 涿州, Hoài Lai 怀来 tỉnh Hà Bắc 河北, vùng Trác Lộc 涿鹿, đánh bại bộ lạc Xi Vưu 蚩尤 phương bắc, bèn
lấy Trác Lộc 涿鹿làm đô, chẳng bao lâu dời đến Hữu Hùng 有熊, cho nên còn xưng là “Hữu Hùng thị” 有熊氏. Nhân vì phạm vi hoạt động chủ yếu tại khu vực trung
nguyên (tức trung ương), trung ương thuộc thổ, thổ sắc vàng, cho nên được tôn
làm Hoàng Đế. Tương truyền Hoàng Đế phát minh ra y phục, mũ, xây dựng phòng ốc,
chế tạo xe cộ tàu thuyền, cung tiễn, vợ của Hoàng Đế là Luy Tổ 嫘祖phát minh ra cách nuôi tằm, Sử quan Thương Hiệt 仓颉 sáng
tạo ra văn tự, Hi Hoà 羲和 bói mặt trời, Thường Nghi 常仪bói
mặt trăng, Dung Thành 容成làm lịch, bắt đầu sản
sinh ra thiên văn, lịch pháp. Những điều này đều nói rõ vào thời đại Hoàng Đế,
văn hoá xã hội đã có bước tiến bộ. Lúc bấy giờ đã tiến vào xã hội thị tộc phụ hệ,
xuất hiện tài sản riêng, bắt đầu phân hoá giàu nghèo, nhân đó mà sinh ra chiến
tranh chiếm đoạt. Những ghi chép trong cổ tịch có nói, Hoàng Đế không những
đánh nhau với Xi Vưu, mà về sau còn cùng với Viêm Đế đánh giết lẫn nhau, cuối
cùng đoạt được đại quyền thống trị Hoa Hạ 华夏.
Tương truyền Hoàng Đế còn lấy đồng ở Kinh sơn 荆山 (nay
là thành phố Linh Bảo 灵宝 tỉnh Hà
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 14/7/2021
Nguyên tác Trung văn
“TAM HOÀNG NGŨ ĐẾ”
“三皇五帝”
Trong quyển
TRUNG QUỐC VĂN HOÁ YẾU LƯỢC
中国文化要略
Tác giả: Trình Dụ Trinh 程裕祯
Bắc Kinh: Ngoại ngữ giáo học dữ nghiên cứu xuất bản
xã, 2017