Dịch thuật: Tam hộ vong Tần (Thường dụng điển cố)

 

TAM HỘ VONG TẦN

三户亡秦

     Ví tuy người ít sức ít, nhưng chỉ cần quyết tâm cố gắng, cũng có thể tiêu diệt quân địch.

          Điển xuất từ Sử kí – Hạng Vũ bản kỉ 史记 - 项羽本纪.

          Cuối đời Tần, Hạng Lương项梁người nước Sở cử binh phản Tần, Phạm Tăng 范增nói với Hạng Lương rằng:

          Từ khi Sở Hoài Vương vào đất Tần và chết ở đất Tần, người nước Sở cho tới ngày nay vẫn thương tiếc ông ta. Cho nên Sở Nam Công 楚南公 có nói: ‘nước Sở tuy còn lại có ba hộ, nhưng diệt Tần nhất định là nước Sở.’ (Sở tuy tam hộ, vong Tần tất Sở 楚虽三户, 亡秦必楚)

          Về sau, câu nói “Tam hộ vong Tần” đã ứng nghiệm.

                                                                  Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 28/6/2021

Nguồn

THƯỜNG DỤNG ĐIỂN CỔ

常用典故

Biên soạn: Tôn Lập Quần 孙立群, Lí Ái Trân 李爱珍

Thượng Hải đại học xuất bản xã, 2005

Phụ lục của người dịch

          Cư Sào nhân Phạm Tăng, niên thất thập, tố cư gia, hiếu kì kế, vãng thuyết Hạng Lương viết: “Trần Thắng bại cố đương. Phù Tần diệt lục quốc, Sở tối vô tội. Tự Hoài Vương nhập Tần bất phản, Sở nhân liên chi chí kim, cố Sở Nam Công viết: ‘Sở tuy tam hộ, vong Tần tất Sở’ dã. Kim Trần Thắng thủ sự, bất lập Sở hậu nhi tự lập, kì thế bất trường. Kim quân khởi Giang Đông, Sở phong khởi chi tướng giai tranh phụ quân giả, dĩ quân thế thế Sở tướng, vi năng phục lập Sở chi hậu dã.” Vu thị Hạng Lương nhiên kì ngôn, nãi cầu Sở Hoài Vương tôn Tâm dân gian, vị nhân mục dương, lập dĩ vi Sở Hoài Vương, tùng dân sở vọng dã. Trần Anh vi Sở Thượng trụ quốc, phong ngũ huyện, dữ Hoài vương đô Hu Di. Hạng Lương tự hiệu vi Vũ Tín Quân.

居鄛人范增,年七十, 素居家, 好奇计, 往说项梁曰: “陈胜败固当. 夫秦灭六国, 楚最无罪. 自怀王入秦不反, 楚人怜之至今, 故楚南公曰楚虽三户, 亡秦必楚. 今陈胜首事, 不立楚后而自立, 其势不长. 今君起江东, 楚蜂起之将皆争附君者, 以君世世楚将, 为能复立楚之后也.”于是项梁然其言,乃求楚怀王孙心民间,为人牧羊,立以为楚怀王,从民所望也。陈婴为楚上柱国,封五县,与怀王都盱眙。项梁自号为武信君。

          Phạm Tăng người Cư Sào, tuổi đã 70, trước giờ ẩn cư không ra làm quan, thích tìm hiểu kế lạ, đến du thuyết Hạng Lương, nói rằng: “Trần Thắng thất bại là phải. Tần diệt sáu nước, nước Sở là vô tội nhất. Từ lúc Sở Hoài Vương bị gạt vào đất Tần không trở về, người nước Sở đến nay hãy còn thương xót, cho nên Sở Nam Công có nói: ‘Sở cho dù chỉ còn lại ba hộ, nhưng diệt Tần nhất định là nước Sở’. Nay Trần Thắng khởi sự trước tiên, không lập con cháu đời sau của nước Sở mà lại tự lập làm Vương, thế vận nhất định không được lâu dài. Nay ngài khởi sự tại Giang Đông, tướng nước Sở như ong nổi lên tranh nhau quy phụ ngài, chính vì họ Hạng của ngài đời đời làm tướng nước Sở, nhất định có thể lập lại con cháu đời sau của nước Sở làm Vương”. Hạng Lương cho những lời của Phạm Tăng nói là có lí, bèn tìm cháu của Sở Hoài Vương tên là Tâm trong dân gian, lúc bấy giờ đang chăn dê cho người ta. Sau khi Hạng Lương tìm được, bèn dùng thuỵ hiệu của tổ phụ lập ông ta làm Sở Hoài Vương theo ý nguyện của dân. Trần Anh làm Thượng trụ quốc của nước Sở, được phong năm huyện, phò tá Sở Hoài Vương kiến đô tại Hu Di. Hạng Lương tự xưng là Vũ Tín Quân.

http://www.360doc.com/content/19/0706/06/51960701_846989571.shtml

Previous Post Next Post