TRƯỜNG BÌNH
CHI CHIẾN
(kì 5)
九月, 赵军食绝四十六日, 皆内阴相杀食 (1). 急来攻垒, 欲出为四队, 四五复之 (2), 不能出 (3). 赵括自出锐卒搏战, 秦人射杀之. 赵师大败, 卒四十万人皆降. 武安君曰: “秦已拔上党, 上党民不乐为秦而归赵. 赵卒反覆, 非尽杀之, 恐为乱.” 乃挟诈而尽坑杀之 (4), 遗其小者二百四十人归赵, 前后斩首虏四十五万俘虏; 赵人大震.
Phiên âm
Cửu nguyệt, Triệu quân thực tuyệt tứ thập lục nhật, giai nội âm tương sát thực (1). Cấp lai công luỹ, dục xuất vi tứ đội, tứ ngũ phục chi (2), bất năng xuất, Triệu Quát tự xuất nhuệ tốt bác chiến, Tần nhân xạ sát chi. Triệu sư đại bại, tốt tứ thập vạn nhân giai hàng. Vũ An Quân viết: “Tần dĩ bạt Thượng Đảng, Thượng Đảng dân bất lạc vi Tần nhi quy Triệu. Triệu tốt phản phúc, phi tận sát chi, khủng vi loạn.” Nãi hiệp trá nhi tận khanh sát chi (4), di kỳ tiểu giả nhị bách tứ thập nhân quy Triệu, tiền hậu trảm thủ lỗ tứ thập ngũ vạn phu lỗ; Triệu nhân đại chấn.
Chú thích
1- Nội 内: Chỉ nội bộ.
2- Tứ ngũ phục chi 四五复之: Liên tiếp bốn năm lần xông ra.
3- Xuất 出: Chỉ đột phá vòng vây.
4- Hiệp trá 挟诈: Ngầm dùng quỷ kế dối gạt.
Khanh sát 坑杀: Hãm vào hố mà giết, tức chôn sống.
Dịch nghĩa
Đến tháng 9, quân Triệu đã đứt lương thực 46 ngày, quân Triệu bắt đầu ngầm tàn sát, ăn thịt lẫn nhau. Triệu Quát nóng lòng, liền hạ lệnh tấn công dinh luỹ quân Tần, định phái bốn đội nhân mã , liên tiếp bốn năm lần xông ra, nhưng không cách nào phá được vòng vây. Triệu Quát đích thân thống lĩnh quân tinh nhuệ xông ra đánh giáp lá cà, bị quân Tần bắn chết. Quân Triệu đại bại, toàn bộ 40 vạn quân sĩ đầu hàng nước Tần. Vũ An Quân (Bạch Khởi – ND) nói rằng: “Lúc ban đầu, quân Tần đã đánh thắng Thượng Đảng, bách tính Thượng Đảng lại không muốn về với Tần mà lại chạy đến Triệu. Quân sĩ nước Triệu phản phúc vô thường, nếu không giết hết, e là có loạn về sau.” Thế là dùng gian kế đem toàn bộ quân sĩ nước Triệu đã đầu hàng chôn sống, chỉ thả 240 người nhỏ tuổi chạy về Triệu, sau trận chiến Trường Bình, trước sau đã giết chết 45 vạn tù binh, cả nước Triệu chấn động.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/5/2021
Nguồn
TƯ TRỊ THÔNG GIÁM
资治通鉴
Bắc Tống . Tư Mã Quang 司马光
Chủ biên: Nhậm Tư Vũ 任思武
Bắc Kinh . Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013