THANH BÌNH TAM BÁCH NIÊN THIÊN HẠ (8)
清平三百年天下
Thiên hạ thanh bình đã được ba trăm năm
Vợ của
Từ Quân Bảo 徐君宝là nữ từ nhân thời Nam Tống, bà không để lại họ tên,
chỉ lưu lại một bài “tuyệt mệnh từ” được hậu thế kính phục.
Nguyên
bà là người Nhạc Châu 岳州, bị quân Nguyên bắt
đưa đến Hàng Châu 杭州, an trí nơi phủ của Hàn Kì Vương 韩蕲王. Từ Nhạc Châu đến Hàng Châu cách xa cả mấy ngàn dặm,
gặp phải mấy lần bị xâm phạm, nhưng bà đều dùng kế tránh được. Nhân vì bà có sắc
đẹp nên chủ nhân không nỡ giết. Cuối cùng một ngày nọ, có một viên tướng lĩnh
quân Nguyên đến phủ Hàn Kì Vương cưỡng bức. Bà khéo léo dùng lời, xin trước
tiên tế người chồng, sau đó sẽ làm vợ cũng không muộn. Tướng Nguyên nghe qua cả
mừng. Bà biết rằng ác vận khó tránh, cũng không thể về nhà cùng người thân đoàn
tụ, thế là bà soi kính trang điểm, mặt quay về hướng tây thắp hương quỳ bái, nuốt
nước mắt nén tiếng khóc, không hề do dự cầm bút viết lên vách bài từ theo điệu
“Mãn đình phương” 满庭芳 vô
cùng cảm động, sau đó thung dung đến bên cửa sổ gieo mình xuống ao tuẫn tiết.
Hán thượng phồn hoa, Giang Nam nhân vật, thượng
di Tuyên Chính phong lưu. Lục song chu hộ, thập lí lạn ngân câu. Nhất đán đao
binh tề cử, tinh kì ủng, bách vạn tì hưu. Trường khu nhập, ca lâu vũ tạ, phong
quyển lạc hoa sầu.
Thanh bình tam bách tải, điển chương
văn vật, tảo địa câu hưu. Hạnh thử thân vị bắc, do khách nam châu. Phá giám Từ
lang hà tại? Không trù trướng, tương kiến vô do. Tùng kim hậu, đoạn hồn thiên
lí, dạ dạ Nhạc Dương lâu.
汉上繁华, 江南文物, 尚遗宣政风流. 绿窗朱户, 十里烂银钩. 一旦刀兵齐举, 旌旗拥, 百万貔貅. 长驱入, 歌楼舞榭, 风卷落花愁.
清平三百载, 典章文物, 扫地俱休. 幸此身未北, 犹客南州. 破鉴徐郎何在? 空惆怅, 相见无由. 从今后, 断魂千里, 夜夜岳阳楼.
(Từ Hán
thuỷ đến Trường giang cả một vùng phồn hoa, nhân tài chốn Giang Nam, còn giữ được
dư vận phong lưu thời Tuyên Hoà, Chính Hoà đời Tống Huy Tông triều Bắc Tống. Cửa
sổ xanh cửa lớn đỏ, mười dặm phòng ốc hoa lệ. Một sớm binh đao nổi dậy, cờ xí rợp
trời, với trăm vạn quân Nguyên. Chúng tràn đến, ca lâu vũ tạ bị huỷ hoại, vận mệnh
cá nhân như hoa rụng trước gió.
Đất nước
thanh bình đã ba trăm năm, điển chương văn vật, trong phút chốc bị huỷ diệt
toàn bộ. Thân này may mắn không bị đưa về phương bắc, hãy còn làm khách phương
nam. Gương đã vỡ, Từ lang chàng hiện ở nơi đâu? Chỉ riêng thân thiếp buồn đau,
không còn lí do gặp lại. Từ nay về sau, hồn thiếp quay về cố hương xa ngàn dặm,
để đêm đêm gặp gỡ người thân.)
http://www.yueyang.gov.cn/yyts/mr/bdrw/content_201451.html
Theo ý riêng, có thể tác giả Đặng Trần Côn liên tưởng đến
câu “Thanh bình tam bách tải” trong bài này.
Câu 8 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Nước thanh bình ba trăm năm cũ (9)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 23/5/2021