PHẠM LÃI
(tiếp theo kì 1)
Câu Tiễn
gặp được Phạm Lãi, bèn hướng đến Phạm Lãi cầu cứu kế sách hưng Việt diệt Ngô.
Phạm
Lãi thử dò nói rằng:
- Hiện tại quan trọng nhất là cần chiêu nạp rộng
rãi hiền sĩ. Ông Thang 汤nhà Thương có
được Y Doãn 伊尹 mới đánh bại
triều Hạ; Chu Vũ Vương 周武王 có được
Khương Thượng 姜尚 mới đánh bại
triều Thương; Tần Mục Công 秦穆公 trong chư hầu
nhậm dụng Bách Lí Hề 百里奚, Tề Hoàn
Công 齐桓公 nhậm dụng Quản
Trọng 管仲, Tấn Văn Công 晋文公 nhậm dụng Hồ Yển 狐偃, nhân đó họ mới có thể xưng bá chư hầu. Nước Ngô sở
dĩ xưng bá là do bởi nhậm dụng Ngũ Tử Tư 伍子胥. Là một vị
quân chủ phải nhận thức được nhân tài tồn tài trong chốn vô danh. Người có
danh, không nhất định phải có tài năng. Khương Thượng vốn không có danh tiếng,
Y Doãn vốn chẳng qua là một tiểu thần, Phó Duyệt 傅说 vốn là một nô lệ.
Câu Tiễn
sau khi nghe đại luận trường thiên của Phạm Lãi, biết Phạm Lãi nói hoàn toàn
đúng, nhưng cho rằng không có chút ý nghĩa thực tế, rất hư vô xa xăm, nên thất
vọng về Phạm Lãi. Nhưng Câu Tiễn ngại trước mặt Văn Chủng, nên bái Phạm Lãi làm
Đại phu.
Câu Tiễn
nghe biết Ngô Vương Phù Sai 夫差ngày đêm thao luyện
binh mã, cho rằng nước Ngô sắp đánh nước Việt, bèn chuẩn bị đem quân thảo phạt
nước Ngô. Phạm Lãi vội khuyên rằng:
- Nước Ngô mạnh nước Việt yếu, chưa đến thời
cơ để thảo phạt.
Câu Tiễn
không nghe, nói rằng:
- Ta đã hạ quyết tâm rồi!
Phạm
Lãi viết thư cho Văn Chủng, tạm thời thoái ẩn:
- Trí năng của tôi không được Việt Vương lợi dụng,
đợi đến lúc nguy cấp nhất Việt Vương chịu dùng tôi, lúc đó tôi sẽ xuống núi. Nước
Ngô trước khi thảo phạt nước Việt, nhất định sẽ thảo phạt nước Tề, mục đích là
để giải trừ nỗi lo sau này. Nước Việt phải nhân thời cơ mở rộng quốc lực, làm
cho nước giàu binh mạnh. Nếu Việt Vương không nghe những lời khuyến cáo của
tôi, cứ nhắm mắt dùng binh, nhất định toàn quân sẽ bị tiêu diệt.
Năm 40
trước công nguyên, Ngô Vương nghe tin nước Việt đại cử tấn công nước Ngô, vội
thay đổi kế hoạch thảo phạt nước Tề. Ngô Vương Phù Sai bái Ngũ Tử Tư làm Đại tướng,
thống lĩnh quân thuỷ lục phản kích nước Việt.
Quân đội
hai nước Ngô Việt giao chiến tại Phù Tiêu 夫椒,
trong trận này, Đại tướng nước Việt bị giết chết, thuỷ quân còn lại chẳng được
bao nhiêu. Việt Vương Câu Tiễn dẫn 5000 bại quân đến núp ở núi Cối Kê 会稽. Đại quân nước Ngô truy đuổi theo không tha, trên đường
thiêu đốt cướp bóc, không việc ác nào mà không làm. Tiếp đó, phái đại quân vây
khốn Việt Vương tại núi Cối Kê.
Việt
Vương vô cùng hối hận vì đã không nghe theo lời của Phạm Lãi. Lúc bấy giờ Phạm
Lãi mới đến với Việt Vương, nói với Câu Tiễn rằng:
- Thiên mệnh vô thường, kẻ có đức làm Vương.
Tiên quân nước Việt, chưa hề vô đạo với bách tính. Việt Vương sau khi kế thừa
vương vị, không thanh sắc vui chơi, không mất hết chí khí, ngoài ra cũng không
kết oán với chư hầu. Tuy hiện tại nước Việt chịu khốn ách, nếu ngài có thể cùng
bách tính chung hoạn nạn, kết giao cùng chư hầu, đến lúc đó nước Việt nhất định
sẽ phục hưng, nước Ngô nhất định sẽ bại vong.
Câu Tiễn
nghiêm túc hỏi:
- Ông có căn cứ gì không?
Phạm
Lãi đáp rằng:
- Ngô Vương Phù Sai kế thừa vương vị, ham công
hiếu chiến, mặc tình theo ý muốn, làm dân chúng lao khổ, tài vật hao tổn. Lại thường
chinh chiến các nước, gây oán cùng nhiều nước như Tề, Việt, Sở. Đối với bách
tính, Phù Sai càng tàn bạo bất nhân, bề tôi ai nấy bụng dạ đều xấu xa. Tôn Vũ 孙武 đã rời bỏ Phù Sai. Nước Ngô hiện tại tuy
rất cường thịnh, nhưng giống như mặt trời sau buổi trưa, tuy rất nóng, nhưng
nhanh chóng sẽ lặn về phía tây. Nước Việt bề ngoài tuy nhược tiểu, nhưng giống
như ánh nắng buổi sớm đang lên, tuy lúc này nguy cơ trùng trùng, nhưng ánh nắng
sẽ nhanh chóng toả khắp càn khôn, càng lúc càng rực rỡ.
Câu Tiễn
lại hỏi:
- Thế thì trước mắt phải làm thế nào mới được?
Phạm
Lãi nói một cách kiên quyết:
- Đầu hàng nước Ngô.
Câu Tiễn
trầm ngâm một lúc, cuối cùng đồng ý.
Ngày hôm sau, câu tiễn phái đại thần Văn Chủng đi quy hàng.
Huỳnh Chương
Hưng
Quy Nhơn 04/5/2021
Nguyên tác
PHẠM LÃI
范蠡
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2006.